Οι παραστατικές αναμνήσεις – μαρτυρίες απλών ανθρώπων – που αφορούσαν τα μέσα μετακίνησης και μεταφοράς του προηγούμενου αιώνα – θα μας κρατήσουν συντροφιά αυτήν την ανοιξιάτικη εβδομάδα. Ας δεχτούμε λοιπόν την αύρα μιας άλλης εποχής, με τα καλά και τα στραβά της…
Στην πόλη της Καστοριάς αλλα και των χωριών, στο μακρύ παρελθόν, το μέσον μετακίνησης ήταν
τ΄ άλογα.
Κάθε εύπορος καστοριανός διέθετε τον στάβλο και τον αχερώνα, στο πίσω μέρος του σπιτιού του για να στεγάζει τ΄ άλογό του. Το τάϊζε με σανό που προμηθευόταν απ΄ τα γύρω μέρη. Την κοπριά τ΄ αλόγου ερχόντουσαν οι περιβολάρηδες και την πέρνανε με κάρα για τα περιβόλια τους.
Τα κάρα ήταν το δεύτερο μεταφορικό μέσον που το χρησιμοποιούσαν για την μεταφορά των διαφόρων υλικών.
Πολλές φορές βάζοντας και δυό σανίδες στην καρότσα τους χρησιμοποιόντουσαν και σαν μεταφορικό μέσο για την οικογένεια που ήθελε να μετακινηθεί στην ύπαιθρο.
Με κάρα επίσης μάζευε και μετέφερε ο Δήμος τα σκουπίδια από κάθε σπίτι.
Όλα αυτά βέβαια μέχρι που εμφανίστηκαν τα πρώτα “σιδερένια θηρία” όπως τα ονόμασαν τα πρώτα αυτοκίνητα.
Το πρώτο Λεωφορείο που θυμάται ότι είδε ο κυρ- Νίκος (μικρό παιδί του δημοτικού τότε) ήταν το 1952.
Μετά από ένα χρόνο το 1953 έκανε το “πρώτο ταξίδι” του με αυτό το λεωφορείο. Το δρομολόγιο ήταν από την Καστοριά στην Φλώρινα. Ο δρόμος ήταν χωμάτινος με λακούβες, με πολλές στροφές και αρκετές ανηφόρες. Με την παραμικρή ανηφόρα κατέβαιναν όλοι οι άνδρες του αυτοκινήτου για να το σπρώξουν, όταν έσβηνε η μηχανή.
Ο βοηθός (εισπράκτορας μετέπειτα) έπαιρνε την “μανιβέλα” και έτρεχε μπροστά από το λεωφορείο τη τοποθετούσε στο συγκεκριμένο σημείο υποδοχής και με την δύναμη των χεριών του γυρίζοντας την, ξαναέβαζε μπρος στην μηχανή του οχήματος.
Το πρώτο αυτό λεωφορείο στην Καστοριά το είχανε ονομάσει “καναρίνι” λόγω του κίτρινου χρώματός του. Αν και ποθούσαν όλοι οι κάτοικοι να ταξιδέψουν μ΄ αυτό δεν ονομάστηκε “λεωφορείο ο πόθος”, όπως το αντίστοιχο λεωφορείο στη συγκεκριμένη ταινία που ονόμασε πολύ αργότερα ο σκηνοθέτης Ελία Καζάν.
Πρώτος οδηγός του, ήταν ο Κώστας Πέτρου ο επωνομαζόμενος “Μπαγιαντέρας” προφανώς γιατί θα έμοιαζε με τον ρεμπέτη τραγουδιστή και συνθέτη εκείνης της εποχής που έφερε το όνομα αυτό.
Το πρώτο ΤΑΞΙ, που θυμάται ο κυρ Νίκος ήταν του “Αρμένη” ή Γκαντάνη.
Για πάρα πολλά χρόνια ο Αρμένης ήταν ο μοναδικός ταξιτζής της Καστοριάς.
Μια χρονιά που η λίμνη είχε πιάσει πάγο ο Αρμένης έκανε την απρονοησία και προχώρησε με το ταξί του πάνω στο παγόστρωμα για περίπου τριάντα μέτρα.
Όταν όμως προσπάθησε να πάρει στροφή ο πάγος έσπασε, ο ίδιος πρόλαβε και βγήκε απ΄ το ταξί και σώθηκε ενώ την ίδια στιγμή τρέξανε οι περίοικοι απ΄ το Ντολτσό και με τα σχοινιά που δέσανε το ταξί το βγάλαν κι αυτό έξω. Το περιστατικό αυτό έγινε κοντά στην γέφυρα του Κυρ Γιαννάκη ή Νατζή.
Αργότερα βέβαια φυσικό ήταν, να αγοράσουν και άλλοι καστοριανοί διάφορα αυτοκίνητα, έτσι στην Καστοριά σιγά – σιγά , άρχισαν να πληθαίνουν τα αμάξια.
Τα αυτοκίνητα αυτά έτρεχαν σαν ελεύθερα πουλιά, μια και οι δρόμοι ήταν δικοί τους και δεν υπήρχε τότε κώδικας οδικής κυκλοφορίας.
Αυτό λοιπόν ήταν ένα όμορφο ταξίδι στο χθες και μια μικρή γεύση που πήραμε έστω και αποσπασματικά από τις διηγήσεις των παλιών καστοριανών ανθρώπων που έχουν απομείνει απ΄ εκείνη την εποχή για να μας μεταφέρουν σήμερα τον παλμό της ζωής του ΤΟΤΕ ώστε να μπορούμε να τον συγκρίνουμε με το ΣΗΜΕΡΑ
Υ.Γ. Το “καναρίνι” το πρώτο λεωφορείο έκανε το “πρώτο του ταξίδι” στην γειτονική Φλώρινα.
Σήμερα το δρομολόγιο αυτό- εδώ και αρκετά χρόνια – έπαψε να γίνεται .
Μήπως η Περιφερειακή Διοίκηση πρέπει να το ξαναδρομολογήσει; Θα εξυπηρετούσε, όχι μόνο τους φλωρινιώτες και καστοριανούς αλλά και τους κατοίκους των Κορεστείων που έχουν μια απ΄ τις χειρότερες συγκοινωνίες του νομού, για να μην πούμε ίσως και της Ελλάδας!!!
Μέχρι τότε η στήλη μας αφιερώνει σ΄ όλους τους αρμόδιους και υπεύθυνους των συγκοινωνιών το ποίημα του Νίκου Καββαδία “πρώτο ταξίδι” σε μουσική Θάνου ΜΙκρούτσικου.