Σήμερα η Καστοριανή Εστία πραγματοποιεί ειδικό αφιέρωμα σε ένα άγνωστο για τους πολλούς πολύνεκρο ναυάγιο που συνέβη στην λίμνης της Καστοριάς πριν από 90 χρόνια. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει ένα χρονογράφημα του συνεργάτη μας Χρήστου Γιούτσου και το πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της εφημερίδας “ΚΑΣΤΟΡΙΑ” του αείμνηστου Θ. Βαλαλά που κυκλοφόρησε την Κυριακή 16 Ιουλίου 1929 δηλαδή λίγες μέρες μετά το δυστύχημα
Προχθές το απόγευμα είπα και εγώ να κάνω έναν περίπατο στην νότια παραλία της πόλης.
Μετά από λίγη ώρα κάθισα σε μια καφετέρια.
Αφού παράγγειλα τον καφέ μου, στράφηκα προς την γαλάζια επιφάνεια της λίμνης.
Διάφορα πουλιά πετούσαν πάνω από τις καλαμιές, δίπλα υπήρχαν και κάποιες βάρκες δεμένες που λυκνίζονταν στις όχθες της.
Σιγά – σιγά ο ήλιος χανόταν πίσω από τους απέναντι λόφους, βάφοντας τον ουρανό με μοβ χρώματα που σύντομα έγιναν σκοτεινά.
Μόλις νύχτωσε κατέβηκα και ξαναπερπάτισα κοντά στην παραλία.
Από την λίμνη έφταναν ελαφροί ήχοι ψαριών που έριχναν βουτιές, ενώ ακούγονταν και κοάσματα βατράχων.
Ξαφνικά αισθάνθηκα ταξιδιώτης στο παρελθόν που δεν έζησα, σε μια Καστοριά του 1928, σε έναν τόπο με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά που τον κατοικούσαν άνθρωποι με διαφορετική κουλτούρα, ιδεολογία και καταγωγή.
Αυτό το ηλιοβασίλεμα με είχε πάει πολύ πίσω στην πραγματική ιστορία ενός γεγονότος.
Εδώ μπροστά μου που συνέβη το 1929.
Είναι μια ιστορία συναρπαστική, κάτι που προσπερνάει ακόμα και την πιο προχωρημένη φαντασία.
Ήταν κάποτε το μεγάλο γεγονός ή επιστροφή του Μπίβουλα στην Καστοριά από την Αμερική μετά από χρόνια, που έρχονταν φορτωμένος με δολάρια.
Σε μια Καστοριά που είχε τότε μόνον βάρκες στην λίμνη, θεώρησε ο Μπίβουλας πολύ σημαντικό να αγοράσει ένα μεγάλο πλοίο (μοτόρια τα λέγανε τότε) και να το δρομολογήσει στην λίμνη για να εξυπηρετεί και όλα τα παραλίμνια χωριά. Ας μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στο 1928 – και δεν υπήρχαν τότε δρόμοι για να πάει κανείς στα γύρω χωριά, παρά μόνο με βάρκες και καράβια, διασχίζοντας την λίμνη.
Το καράβι λοιπόν του Μπίβουλα έφθασε στην Καστοριά, παραμονή της Αναλήψεως.
Την άλλη ημέρα γινόταν το πανηγύρι του Δισπηλιού. Όλη η Καστοριά έτρεξε να το θαυμάσει και ήταν το κύριο θέμα συζήτησης όπου και να βρισκόσουν.
Ανήμερα λοιπόν της Αναλήψεως θα έκανε “το πρώτο της ζωής του ταξίδι” το καινούργιο πλοίο.
Κάτω από την εκκλησία, του Αγίου Θεολόγου ήταν τόσος πολύς ο κόσμος που ήταν αδύνατον να χωρέσουν όλοι σ΄ αυτό το πρώτο παρθενικό ταξίδι.
Ο Μπίβουλας θέλησε να βάλει πάνω, όσους περισσότερους επιβάτες μπορούσε, δηλαδή να το υπερφορτώσει, με αποτέλεσμα στα τριάντα μέτρα να γείρει το καράβι και να γίνει το μεγάλο κακό!
Όσοι ήξεραν κολύμπι σώθηκαν. Οι περισσότεροι σώθηκαν γιατί η ακτή ήταν πολύ κοντά και πολλοί Καστοριανοί, κολυμπώντας μπήκαν και τους έσωσαν.
Επτά όμως άνθρωποι, ήσαν οι νεκροί αυτού του τραγικού συμβάντος του μικρού τιτανικού!
Μεταξύ των νεκρών και η γυναίκα του Χαλάτση.
Ο χαμός της γυναίκας του τον όπλισε με μεγάλο μίσος για τον ιδιοκτήτη του καραβιού Μπίβουλα – του έστησε καρτέρι και τον σκότωσε πυροβολώντας τον με το πιστόλι του.
Ο ίδιος αυτοπυροβολήθηκε αλλά η σφαίρα τον τύφλωσε χωρίς να του αφαιρέσει τη ζωή.
Το αποτέλεσμα ήταν να δικαστεί και να φυλακιστεί μακριά από εδώ.
Όταν αποφυλακίστηκε γύρισε πλέον τυφλός στην Καστοριά και άνοιξε περίπτερο στην μεγάλη πόρτα (εκεί που είναι σήμερα η αγροτική τράπεζα).
Όλη αυτή η ιστορία από τότε περνούσε από στόμα σε στόμα για πολλά χρόνια.
Εγώ την άκουσα πρόσφατα από τον παλιό Καστοριανό τον κύριο Νίκο Πιστικό.
Όσο για το καράβι που είχε κάνει “το μόνον της ζωής του ταξίδιον” σάπιζε για πολλά χρόνια στην περιοχή του Χασάν Κατή (απέναντι από την Νομαρχία) μέσα στα καλάμια.
Αργότερα πουλήθηκε για παλιοσίδερα.
Η ιστορία όμως πέταξε με τα φτερά της ανάμνησης και έφτασε σ΄ εμάς με το άρωμα και την σκόνη του χρόνου.
Μιας εποχής ρευστότητας, σε μια περιοχή όπου τα σύνορα είχαν διαμορφωθεί πριν από λίγα χρόνια.
Και σε μια κοινωνία όπου συναντιόντουσαν διαφορετικοί τύποι ανθρώπων, αντιλήψεις και πολιτισμοί.
ΥΓ. Προβληματίστηκα πολύ για να βρω ποιός από τους τρεις τίτλους ταίριαζε περισσότερο στο χρονογράφημα.
1. ΜΕ ΤΟ ΑΡΩΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΚΟΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
2. ΕΝΑΣ ΜΙΚΡΟΣ ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ
3. ΤΟ ΜΟΝΟΝ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΝ
Σας παρακαλώ βάλτε εσείς αυτόν που σας αρέσει περισσότερο, ή αν βρίσκεται κάτι ακόμα πιο ταιριαστό πρσθέστε τον δίπλα στους αναφερόμενους.
Για να μην μείνει όμως το χρονογράφημα σήμερα χωρίς τίτλο ας αποφασίσει ο εκδότης και ας βάλει αυτός έναν από τους τρεις.
