Το Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (Ι.Ε.Τ.Α.) της Τράπεζας της Ελλάδος στο πλαίσιο του νομισματικού του προγράμματος για το 2017 προχώρησε στην παραγωγή ενός blister με συλλεκτικό νόμισμα, αφιερωμένο στα 175 χρόνια από τη γέννηση του Νικολάου Γύζη.
Πρόκειται για το πρώτο νόμισμα που παράγει το Νομισματοκοπείο με χρήση χρώματος και η διάθεση του στο κοινό ξεκίνησε την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2017.
Το συλλεκτικό νόμισμα απεικονίζει την προτομή του Νικολάου Γύζη στην εμπρόσθια όψη και μια ζωγραφική παλέτα με την υπογραφή του στην οπίσθια όψη. To φιλοτέχνησε ο βραβευμένος χαράκτης της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Σταματόπουλος.
Ο Νικόλαος Γύζης (1842-1901), ένας από τους κορυφαίους νεοέλληνες ζωγράφους, γεννήθηκε στην Τήνο αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε μαθήματα στο Σχολείον των Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών). Το 1865 έλαβε υποτροφία για σπουδές στην περίφημη Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, όπου αφομοίωσε την άψογη τεχνική και τα διδάγματα του ακαδημαϊκού ρεαλισμού.
Με εξαίρεση μικρά διαστήματα που έζησε και εργάστηκε στην Ελλάδα, πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του κυρίως στο Μόναχο, όπου έγινε τακτικός καθηγητής της Ακαδημίας. Μετά το ταξίδι του στη Μικρά Ασία μαζί με τον Νικηφόρο Λύτρα, το έργο του εμπλουτίζεται χρωματικά και στρέφεται κυρίως σε ελληνικά ηθογραφικά θέματα. Στην ύστερη φάση της, η τέχνη του είναι περισσότερο ποιητική και ιδεαλιστική, εμπνεόμενη συχνά από την ελληνική μυθολογία και θρησκευτικά θέματα, με εμφανή την επίδραση του συμβολισμού.
Οι τεχνικές προδιαγραφές του νομίσματος:
Ονομαστική αξία: 5 ευρώ
Διάμετρος: 30,50 χιλ.
Βάρος: 18,80 γρ.
Μορφή στεφάνης: λεία
Υλικό: κράμα χαλκού, ψευδαργύρου, νικελίου
Συσκευασία: τρίπτυχη συσκευασία σε θήκη
Μέγιστη ποσότητα τύπωσης: 5.000 τεμάχια
Ποιότητα τύπωσης: κυκλοφορίας
Τιμή διάθεσης: 6,45 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.
Καλλιτέχνης νομίσματος: Γ. Σταματόπουλος
Καλλιτέχνης συλλεκτικής συσκευασίας: Α. Μιχελιουδάκη
Το Ι.Ε.Τ.Α.
Το Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (Ι.Ε.Τ.Α.) της Τράπεζας της Ελλάδος:
-Εκτυπώνει τραπεζογραμμάτια ευρώ, μετά από έγκριση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
-Τυπώνει μεταλλικά κέρματα ευρώ για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου και τρίτων, καθώς και αναμνηστικά νομίσματα και μετάλλια.
-Διενεργεί εκτυπωτικές εργασίες για λογαριασμό της Τράπεζας, του Ελληνικού Δημοσίου ή τρίτων οι οποίες αφορούν κυρίως σε έντυπα ασφάλειας όπως Αξιόγραφα, Ομόλογα, Έντοκα Γραμμάτια, Παράβολα, Λαχεία, Διαβατήρια, Δελτία Ταυτότητας, Άδειες Διαμονής κ.λπ.
Όλες οι εργασίες του Ι.Ε.Τ.Α. διεξάγονται με προηγμένες τεχνολογικές μεθόδους και με όλους τους απαιτούμενους ποιοτικούς ελέγχους, σύμφωνα με τις Οδηγίες της ΕΚΤ και τα Διεθνή Πρότυπα, ώστε να διασφαλίζεται η υψηλή ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων.
Το Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) στο Χολαργό συστήθηκε με την από 7.6.38 απόφαση του Γενικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Ελλάδος και με αρχική ονομασία «Τυπογραφείον Τραπεζογραμματίων της Τραπέζης». Σκοπός του τυπογραφείου ήταν η εκτύπωση τραπεζογραμματίων (χαρτονομισμάτων) της Τράπεζας, καθώς και τίτλων και αξιών του Δημοσίου.
Το κτίριο αποπερατώθηκε το 1941. Τον ίδιο χρόνο αγοράστηκαν και εγκαταστάθηκαν σε αυτό τα πρώτα μηχανήματα του τυπογραφείου.
Η λειτουργία του τυπογραφείου άρχισε μετά την απελευθέρωση από τη Γερμανική κατοχή, με την εκτύπωση του πρώτου χαρτονομίσματος που ήταν το καφέ χιλιόδραχμο Δ έκδοσης έτους 1947. Παράλληλα άρχισε και η εκτύπωση επιταγών και άλλων αξιών της Τράπεζας και του Ελληνικού Δημοσίου.
Το έτος 1971 εγκαταστάθηκε στο κτίριο του ΙΕΤΑ και το Νομισματοκοπείο, μετά την ανάθεση από το Υπουργείο Οικονομικών στην Τράπεζα της Ελλάδος της παραγωγής κερμάτων κυκλοφορίας και αναμνηστικών. Το Νομισματοκοπείο εξοπλίστηκε με σύγχρονα μηχανήματα της εποχής εκείνης, σύμφωνα με τα πρότυπα Νομισματοκοπεία των προηγμένων χωρών της Δυτικής Ευρώπης για την κατασκευή μητρών, για την τύπωση κερμάτων κυκλοφορίας, αναμνηστικών, μεταλλίων κλπ.
Η τύπωση κερμάτων ξεκίνησε το 1972.
Με την από 12.1.72 απόφαση του Γενικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Ελλάδος, το Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών εντάχθηκε ως ανεξάρτητη Διεύθυνση, (Διεύθυνση ΙΕΤΑ), στο οργανόγραμμα της Τράπεζας της Ελλάδος και με αυτή τη μορφή υφίσταται μέχρι σήμερα.