«Προσωρινή αμνησία» των γονιών κι όχι αμέλεια – τουλάχιστον όχι σε όλες τις περιπτώσεις.
Σοκ έχει προκαλέσει το περιστατικό στην Άρτα, όπου 37χρονος πατέρας ξέχασε το 5,5 μηνών μωρό του, μέσα στο αυτοκίνητο δεμένο στο παιδικό κάθισμα.
Το «Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού» (Forgotten Baby Syndrome – FBS), δηλαδή η εγκατάλειψη ενός βρέφους μέσα σε αυτοκίνητο, είναι ένα πρωτοφανές φαινόμενο στην Ελλάδα. Στις ΗΠΑ ωστόσο, δεν είναι σπάνια τα περιστατικά, καθώς σημειώνονται πάνω από 30 θάνατοι ετησίως λόγω αυτού.
Σύμφωνα με ειδικούς, ο λόγος που γονείς καταλήγουν να ξεχνάνε τα βρέφη τους μέσα στο όχημα αποδίδεται σε στιγμιαία απώλεια μνήμης λόγω άγχους, έλλειψης ύπνου ή διαταραχής της ρουτίνας τους και όχι σε αμέλεια.
Το σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού είναι η ιατρική εξήγηση για το πώς ένας γονέας (ή κηδεμόνας) μπορεί να απομακρυνθεί από ένα όχημα χωρίς να αντιληφθεί ότι το παιδί παραμένει μέσα σε αυτό.
Το σύνδρομο εμφανίζεται ιδίως όταν οι γονείς επικεντρώνονται σε άλλα καθήκοντα και υποχρεώσεις αντί για το παρόν, και λειτουργούν μηχανικά. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνο για ένα ήσυχο μωρό, ή ένα μωράκι που κοιμάται.
Συνήθως τα μωρά πεθαίνουν θερμοπληξίας, με την περίοδο Απριλίου-Σεπτεμβρίου να είναι δυνητικά η πιο επικίνδυνη λόγω υψηλών θερμοκρασιών.
Ο Δρ. David Diamond, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα με ειδίκευση στις γνωστικές και νευρικές επιστήμες, έχει κάνει σημαντική έρευνα για τη νευροψυχολογία του τρόπου με τον οποίο τα παιδιά ξεχνιούνται στα αυτοκίνητα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, κάθε μέρα οι άνθρωποι εκτελούν εργασίες ρουτίνας, οι οποίες διέπονται από ένα τμήμα του εγκεφάλου που ονομάζεται κινητικός φλοιός και απαιτούν ελάχιστη συνειδητή σκέψη.
Ένα παράδειγμα είναι η οδήγηση προς ή από τη δουλειά κάθε μέρα χρησιμοποιώντας την ίδια διαδρομή. Η πράξη αυτή καταλήγει να γίνεται μηχανικά, χωρίς ιδιαίτερη συνειδητή σκέψη. Ο Dr. Diamond εξηγεί: «στην πραγματικότητα, η κινητική μνήμη μάς απελευθερώνει, ώστε να μπορούμε να σκεφτούμε το μέλλον, ενώ ολοκληρώνουμε την τρέχουσα εργασία».
Στη συνέχεια, υπάρχει ο ιππόκαμπος, το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τις γνωστικές διεργασίες και είναι υπεύθυνο για τη λήψη μιας απόφασης. Ο Dr. Diamond εξηγεί ότι στην περίπτωση του συνδρόμου του ξεχασμένου μωρού, το τμήμα της κινητικής μνήμης του εγκεφάλου υπερισχύει του γνωστικού. Αν λοιπόν αποφασίζαμε να κάνουμε μια στάση που δεν είχαμε προγραμματίσει σε ένα μαγαζί στον δρόμο της επιστροφής από την δουλειά, υπάρχει περίπτωση εν τέλει να καταλήγαμε στο σπίτι, έχοντας πλήρως ξεχάσει ότι σκοπεύαμε να κάνουμε την στάση αυτή.
«Το να ξεχάσεις το παιδί σου δεν είναι θέμα αμέλειας αλλά πρόβλημα μνήμης. Η πιο συνηθισμένη απάντηση είναι ότι μόνο κακοί ή αμελείς γονείς ξεχνούν τα παιδιά στα αυτοκίνητα. Είναι όμως θέμα συνθηκών. Μπορεί να συμβεί σε όλους», υποστηρίζει ο David Diamond.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού διασπάται η προσοχή του γονέα ενώ παράγοντες που τον στρεσάρουν συμβάλλουν στην παροδική απώλεια μνήμης. Ο David Diamond, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε όλες τις περιπτώσεις που μελετήθηκαν γονείς οι οποίοι ξέχασαν τα παιδιά μέσα στο αυτοκίνητό τους, εμφάνισαν απώλεια της μνήμης εργασίας (γνωστή και ως λειτουργική μνήμη) που είναι το μικρότερο σε είδος μνήμης καθώς αποθηκεύει πληροφορίες διάρκειας 2 λεπτών (περίπου) και σχετίζεται με την προσοχή και τη συγκέντρωση.
Το Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού επηρεάζει τους γονείς σε όλες τις φυλές, τα φύλα, τα επίπεδα εισοδήματος και εκπαίδευσης και τις ιδιοσυγκρασίες της προσωπικότητας.