Ποιο πάρκο ‘Ειρήνης και Φιλίας’? Πιο ταιριαστή ονομασία θα ήταν: ‘Έριδας και Μνησικακίας’. Η αρχική σκέψη του κ. Πετσάλνικου φαίνεται πως ήταν να δημιουργηθεί μέσα στην καρδιά του Γράμμου ένα ιστορικό ορόσημο. Σκέψη, όσο να πεις, ευγενής, με κάποιο ιδεολογικό υπόβαθρο που περαιτέρω ενισχύθηκε και συμπληρώθηκε με την φιλοδοξία της συμφιλίωσης των πάλε ποτέ αντίπαλων πλευρών. Ήθελε δηλαδή ο κ. Πετσάλνικος να κάνει ότι δεν κατόρθωσαν ο Ζέρβας με τον Βελουχιώτη.αλλά στο ακριβώς αντίθετο τους: Στην υπόμνηση και στην έξαρση των παθών.τουριστών της πολιτικής να παραβλέψουνε αποστάσεις και ταλαιπωρίες προκειμένου να προσεγγίσουν σ’ εκείνη την εσχατιά του σύμπαντος. Η αρχική ονομασία του χώρου βεβαίως διατηρήθηκε, αλλά τελεί πλέον άνευ ουσίας και περιεχομένου, ένας απλός ευφημισμός. Το ζητούμενο πλέον είναι η εμπορευματοποίηση κι η εξαργύρωση της ιστορίας. Γι αυτό -σύμφωνα με την νέα διακοίνωση των τοπικών πολιτικο-τουριστικών σχεδίων- θα οικοδομηθεί επί του πάρκου κι ένα MOTEL/ μαυσωλείο το οποίο (με το αζημίωτο υποθέτω) θα προσελκύει τους καταναλωτές ιστορίας, θα επιμορφώνει τους ανίδεους και με την ευκαιρία θα τους ταΐζει, θα τους ποτίζει, θα τους κοιμίζει και ίσως-ίσως θα τους γυμνάζει ή θα τους κάνει πεντικιούρ/ μανικιούρ.
Διότι, όπως σοφά δείχνει να διέγνωσε ο επαγγελματίας πολιτικός, μόνον η έντονη συναισθηματική φόρτιση μπορεί να παράσχει κίνητρα ικανά να κάνουν τα στίφη των
Μόνο που το καθυστέρησε κομμάτι το πράμα και πρόλαβε να αποδημήσει εις Κύριον η πλειονότητα όσων πολέμησαν στα δύσβατα εκείνα μέρη. Έτσι -εκ των πραγμάτων- η αρχική του σκέψη επαναπροσδιορίστηκε και ανακατευθύνθηκε σε πιο μεστούς και σύγχρονους δημογραφικούς στόχους. Αντί να στήσει ένα μενίρ και να ξεμπερδεύει, αυτός κατέστρωσε ολόκληρο αποικιοκρατικό σχέδιο. Γύρισε να αγκαλιάσει ένα πάντα πρόθυμο για μπίζνες τοπικό ακροατήριο αλλά και τα ατελείωτα εκείνα στίφη των ανά την οικουμένη βαρβάρων, που αντί να ανοίξουν στο σπίτι τους κανά βιβλίο, ψάχνουν αενάως για ένα πρόσχημα επιμόρφωσης, πρόθυμοι να συρρεύσουνε απανταχού ως πελάτες. Το νέο εγχείρημα δεν επενδύει πλέον στη λήθη και στον κατευνασμό
Δεν ξέρω τι ακριβώς έχει να κερδίσει η Ιστορία από τα μεγαλεπήβολα σχέδια του κ. Πετσάλνικου. Δεν ξέρω τι ακριβώς έχει να κερδίσει ο κάθε χοντρομπαλάς Αθηναίος τουρίστας που καβαλώντας το πολυτελές του τζιπ θα κάνει χιλιόμετρα στην άκρη του πουθενά προκειμένου να φάει, να πιει, να κοιμηθεί και να δει σε καμιά γυάλινη προθήκη τυχόν δείγματα από ‘συμμοριτικά κονσερβοκούτια’ ή θραύσματα ναπάλμ ενωμένα ακόμη με ανθρώπινο δέρμα (αποποιούμαι βέβαια κάθε σχετική ορολογία, αλλά την χρησιμοποιώ αναγκαστικά, χάριν του επιχειρήματος). Το μόνο σίγουρο είναι ότι κανείς Καστοριανός δεν πρόκειται να ωφεληθεί ψυχολογικά από ένα τόσο χθόνιο project.
Ο εμφύλιος -όπως είναι γνωστό- στην περιοχή μας κατέληξε στρατιωτικά τον Σεπτέμβριο του 1947. Οι άνθρωποι που πολέμησαν σε εκείνες τις τελικές μάχες του Γράμμου, αν υπολογίσουμε πως το έπραξαν σε ηλικία 25 πάνω-κάτω ετών, θα πρέπει σήμερα να εισέρχονται στην ένατη δεκαετία της ζωής τους. Εάν φυσικά διατελούν ακόμη εν ζωή… Αυτοί όμως, οι τόσο συναισθηματικά ταλαιπωρημένοι άνθρωποι, έχουν εδώ και δεκαετίες πάρει απόφαση την οριστική έκβαση της Ιστορίας και έχουν κλείσει αμετάκλητα τους αναμεταξύ τους λογαριασμούς. Κι αυτό είναι κάτι που όχι μόνο προέκυψε περίτρανα από την πρόσφατη πανεπιστημιακή έρευνα που πραγματοποιήθηκε επί τη ευκαιρία της σχετικής με τον εμφύλιο πόλεμο ταινίας του Π. Βούλγαρη, αλλά και κάτι που αναδύεται διαρκώς μέσα από στις πρακτικές της καθημερινότητας τους. Για εξήντα, τόσα, χρόνια οι πολεμιστές του Γράμμου και του Βίτσι αποδεικνύουν με τις καθημερινές απρόσκοπτες αναμεταξύ τους συναναστροφές πως δεν χρειάζονται κανένα απολύτως φτιαχτό ιδεολόγημα, καμία άνωθεν νουθεσία, κανένα πάρκο και κανένα μαυσωλείο ΕΦ, προκειμένου να μάθουνε να ζούνε αγαστά και μονιασμένα. Διαβιούνε στις ίδιες γειτονιές με τους παλιούς τους αντιπάλους, πίνουνε αντάμα καφέ στα ίδια καφενεία, ψωνίζουνε στα ίδια καταστήματα και σεργιανούνε στα ίδια σοκάκια, κόσμια, όμορφα κι ειρηνικά. Το ίδιο το modus vivendi τους καταρρίπτει ασυζητητί την παράδοξη ψυχαναλυτική θεωρία του κ. Πετσάλνικου με την οποία φαίνεται να υποστηρίζει πως η αναβίωση μιας απεχθούς μνήμης επιφέρει και ανακούφιση στην ανθρώπινη ψυχή. Οξύμωρον.
Όμως το σχέδιο του κ. Πετσάλνικου δεν αδυνατεί μόνο κοινωνικοπαθολογικά Προκαλεί κι αφήνει αναπάντητα μια ολόκληρη αρμαθιά από εύλογα ερωτήματα που κάθε συνετός Έλληνας πολίτης έχει το δικαίωμα να σκεφθεί και να υποβάλλει.
Με ποια λογική, κατ’ αρχήν, η Βουλή των Ελλήνων μεταμφιέζεται και δρα σαν να ήτανε Υπουργείο Δημοσίων Έργων? Τι δουλειά έχει το νομοθετικό σώμα της πολιτείας να ανακατεύεται στη δημιουργία ενός πολεοδομικά αυθαίρετου συγκροτήματος στην καρδιά ενός απείραχτου (ακόμα) δάσους την στιγμή που –σύμφωνα με τους νόμους που το ίδιο αυτό το σώμα ψηφίζει- απαγορεύεται εκεί η κάθε οικιστική επέμβαση?
Προσαρμόζει ο κ. Πετσάλνικος τον εαυτό του στην πολιτειακή θέση που του ανατέθηκε ή παλεύει να προσαρμόσει την θέση στις πολιτικές του σκοπιμότητες? Γιατί αν συμβαίνει το πρώτο θα πρέπει να μπει στον κόπο να μας εξηγήσει ποια ακριβώς από τις πολυσχιδείς λειτουργίες και τις ήδη υπάρχουσες ανάγκες της Βουλής έρχεται να εξυπηρετήσει η ανέγερση ενός βουκολικού ΜOTEL στην εσχατιά της ελληνικής επικράτειας, δίπλα στα ελληνοαλβανικά σύνορα, πάνω στα περάσματα λαθρομεταναστών και εμπόρων χασίς και σε απόσταση άνω των 600 χιλιομέτρων από την έδρα του σώματος που βρίσκεται στην πρωτεύουσα της χώρας? Με ποιο αιτιολογικό και σε ποιον κωδικό θα αναγράψει τα κονδύλια για την ανέγερση του? Θα χρησιμεύσει μήπως το οίκημα σαν κυνηγετικό περίπτερο για τους συναδέλφους του βουλευτές? Θα στέλνει μήπως εδώ για παραθερισμό τους πρέσβεις των χωρών με τους οποίους φωτογραφίζεται κάθε τόσο έπ’ ευκαιρία των τελετών διαπίστευσης τους, να κόβουν τσάρκες στο βουνό, να εισπνέουν νοτιο-Μακεδονικό οξυγόνο (αφού το βόρειο –όπως μπορείτε να θυμηθείτε- το έχουμε ήδη εκχωρήσει στον κ. Gruevski) και να απαθανατίζουν με τα κινητά τους πως πετάνε τα πουλάκια?
Κι ας υποθέσουμε ότι τα πράγματα έχουν κάπως έτσι. Για ποιόν άραγε λόγο ευνοήθηκε τόσο σκανδαλωδώς ο Γράμμος και ο νομός της Καστοριάς? Με ποια κριτήρια επιλέχτηκαν οι συγκεκριμένες τοποθεσίες? Αν το κίνητρο του κ. Πετσάλνικου ήτανε αυθεντικά κεντρο-κρατικό, αν ήθελε γνησίως να εξυπηρετήσει κάποιες πάγιες ανάγκες του πολιτικού οργανισμού του οποίου έχει την τιμή να προΐσταται θα όφειλε βεβαίως -ως πρόεδρος όλων των ελλήνων βουλευτών που είναι και θέλει να λογίζεται- να λειτουργήσει ακριβοδίκαια. Θα έπρεπε να προκηρύξει πανελλήνιο διαγωνισμό εκδήλωσης ενδιαφέροντος και να δεχθεί φακέλους κι υποψηφιότητες από ΟΛΕΣ τις κατάλληλες τοποθεσίες ΟΛΗΣ της χώρας. Θα έπρεπε να δημοσιοποιήσει διαφανή κριτήρια για τον τρόπο επιλογής και να ιδρύσει ειδική επιτροπή αξιολόγησης. Δεν είδα να πράττει τίποτε τέτοιο. Αντί να λειτουργήσει ως αμερόληπτος πρόεδρος του κοινοβουλίου της χώρας, προτίμησε να δράσει ως ένας πρώτος τη τάξει επαρχιώτης βουλευτής που κοιτάζει μόνον τα του οίκου του καλλιεργώντας κλίμα για μια ψευδεπίγραφη (κατά την ταπεινή άποψη μου) ανάπτυξη στην περιφέρεια του.
Προσωπικά πιστεύω ότι ο κ. Πετσάλνικος έχει αυτοπαγιδευθεί μέσα στο ίδιο του το impetus. Νοιώθει σήμερα χρεωμένος και υποχρεωμένος να ολοκληρώσει ένα έργο που ο ίδιος χωροθέτησε και ξεκίνησε μέσα στη δεκαετία του ‘80, είτε γιατί νοητικά το ταξινομεί σαν μία εκκρεμότητα την οποία επιζητεί οριστικά να κλείσει, είτε γιατί θυμικά το λατρεύει σαν ένα προσωπικό του πόνημα, ακόμη κι όταν η γενική εξέλιξη των πραγμάτων του δείχνει το ανεδαφικό και το ανούσιο του εγχειρήματος. Ίσως και να έχουμε εδώ να κάνουμε με ένα ακόμη δείγμα πολιτικού πείσματος, ναπολεόντειου βαρύτητας, που προτρέπει τους εκάστοτε κατόχους εξουσίας να εμμένουν στις προσωπικές τους επιλογές contra vox populi. Αυτό όμως είναι κάτι που θα κρίνουν οι ιστορικοί του μέλλοντος…
Η τοποθεσία που έχει επιλεγεί γι αυτή την ιστορία έχει μέσο υψόμετρο τα 1450 μέτρα και συνιστά ένα από τα ελάχιστα αναπεπταμένα εδάφη του Γράμμου. Μέχρι την στιγμή της ατυχούς μεταβάπτισης της σε ‘Πάρκο ΕΦ’ αποτελούσε καλοκαιρινό βοσκοτόπι μιας παρακείμενης γελαδοστάνης. Η περιοχή, όπως απεικονίζεται σε αντίστοιχους στρατιωτικούς χάρτες της ΓΥΣ , είναι χαρακτηρισμένη ‘ύποπτη’ με δυο κόκκινες τελείες, καθότι λόγω του ευεπίφοδου της διατέλεσε παλιό ναρκοπέδιο του εμφυλίου και παρ’ όλους τους αλλεπάλληλους ελέγχους δεν κατάφερε ποτέ να πάρει πιστοποιητικό ολοκληρωτικής κι ασφαλούς εκκαθάρισης. Το τι ακριβώς σημαίνει αυτό το γεγονός -άμα θέλουμε να μιλάμε σοβαρά και όχι πολιτικάντικα- οφείλει να το αναλογιστεί ο καθένας. Γιατί μπορεί να είναι οικονομικά άκρως επωφελές να σχεδιάζει ο κάθε μεγαλονοών πολιτικός μια τουριστική ανάπτυξη πάνω σε πρώην ναρκοπέδια, αλλά κοινωνικά υπεύθυνο και ηθικό δεν είναι. Αρκεί να θυμίσω ότι στις αρχές αυτού του Απρίλη ένας γεωργός του Επταχωρίου κάλεσε τα ΤΕΝΚΣ να ξηλώσουνε από το χωράφι του ένα έτι λειτουργικό σύστημα παγιδευμένων ναρκών που είχε ξεμείνει εκεί από τον εμφύλιο και το οποίο για 63 ολόκληρα χρόνια περίμενε υπομονετικά τον τυχερό που θα ‘πεφτε στην αγκαλιά του. Η παγίδευση αφορούσε περισσότερες της μίας νάρκες και βρισκόταν σε μια περιοχή που συνόρευε με κατοικίες κι η οποία είχε επανειλημμένα δηλωθεί ως «εκκαθαρισθείσα» Φανταστείτε τώρα πόσες περισσότερες πιθανότητες διαθέτουνε τα δασικά ξέφωτα. Σε κάποια παλαιότερα καλοκαίρια που έκανα επιβίωση πάνω στην οροσειρά, σας διαβεβαιώ πως δεν περνούσε βραδιά να μην ακούσω μία τουλάχιστον έκρηξη νάρκης όπως την παρέσυρε στο διάβα του κάποιο μεγάλο ζώο. Για όλους εκείνους που διαθέτουν ανάλογες εμπειρίες και έχουν λόγο γνώσης, όλες αυτές οι υψιπετείς ασκήσεις επί χάρτου που προβλέπουνε γιουρούσια ανυποψίαστων τουριστών με σορτσάκια και σαγιονάρες να τρεχαλίζουν πάνω-κάτω στο βουνό, σίγουρα τους ανατριχιάζουν. Τους πολιτικούς μας πάλι – για λόγους που αδυνατώ πολύ να κατανοήσω- οι ίδιες αυτές προοπτικές φαίνονται να τους εξάπτουν και να τους ευδαιμονίζουν. Και φυσικά υπάρχουν κι οι άλλοι, οι μακρόθεν εποπτεύοντες πολίτες, που έχουνε αφεθεί να πεισθούν για την σοβαρότητα μιας υποτιθέμενης καταγραφής και αποναρκοθέτησης του βουνού που η πρώην διοίκηση Περιφέρειας κομπορρημονούσε πως επιτέλεσε έναντι ενός τιμήματος 4,3 εκ. ευρώ. Διότι σου λένε οι πολίτες: Αφού αυτή η δουλειά στοίχισε τόσο πολύ, σίγουρα -εκτός από τις νάρκες- αυτοί οι καλοί άνθρωποι θάχουνε μαζέψει και τα ρινίσματα της σκουριάς τους. Στο ίδιο συμπέρασμα, χωρίς καμία επιφύλαξη, φαίνεται να έχει καταλήξει και ο ίδιος ο κ. Πετσάλνικος, γιατί μόνον έτσι μπορεί ευλόγως να ερμηνευτεί η παρατεταμένη τωρινή του σιωπή, την στιγμή που προεκλογικώς -για την ίδια αυτή συγκεκριμένη υπόθεση- ξεσήκωνε το σύμπαν! Σε τελική ανάλυση, όλα τα πράγματα αποτελούν ζήτημα οπτικής γωνίας. Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε που θα ‘λεγε κι ο Luigi Pirandello. Σ’ αυτήν εξ’ άλλου την χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας το αγώνισμα είναι γνωστό. Κανένας δεν θέλει να πιστέψει ότι μπορεί ποτέ να συμβεί κάτι κακό και κανένας δεν το μελετάει για-να-μη-συμβεί. Όλοι κάνουνε ό,τι περνά από το χέρι τους προκειμένου να συμβεί και -μόλις συμβεί-ρίχνονται μετά με τα μούτρα να εντοπίσουν και να παλουκώσουν τον κάθε υπεύθυνο. Καταμετρήσετε τους παλουκωμένους της Αππίας οδού και θα αντιληφθείτε πολύ καλά την αποτελεσματικότητα αυτής της πρακτικής.
O Γράμμος, έξω από όλες αυτές τις ‘μεταξύ τυρού και αχλαδίου’ πολιτικές συζητήσεις, δεν παύει να αποτελεί εγγενή επικινδυνότητα σαν ένα άγριο φυσικό περιβάλλον και ενδιαίτημα των αγρίων όντων που φιλοξενεί. Αυτό δεν εννοούν να το εμπεδώσουν οι καλοί μας πολιτικοί. Το προσπερνούνε εύκολα σαν μία υπερβολή, μπορεί και σαν μία αστειότητα. Οι εμπειρίες που οι ίδιοι αποκομίζουν από το βουνό είναι εξω-ρεαλιστικές καθώς, είτε το διασχίζουν αποστασιοποιημένοι, μέσα στην άνεση και στην ασφάλεια των αυτοκινήτων τους, είτε το χαζεύουν μέσα στις στυλιζαρισμένες εικόνες των διαφόρων ευροβόρων ‘κέντρων’ δήθεν παρατήρησης και δήθεν ενημέρωσης που κατά καιρούς στήνουν. Τους δίνει ο Γράμμος την εντύπωση ενός τεράστιου θεατρικού σκηνικού, άκρως εντυπωσιακού με αυτό το «αχ καλέ, τι ωραίο πράσινο!!» του. Όταν λοιπόν αυτές οι σουρεαλιστικές εντυπώσεις τους ανακατευτούν με τις πάγιες πολιτικές τους εμμονές για ‘αξιοποίηση΄ των πάντων, η κατάληξη και μοιραία και αναμενόμενη είναι. Ο Γράμμος απεκδύεται τον χαρακτήρα του οικοσυστήματος, αποσπάται από τους κανονικούς -ζωικούς και φυτικούς- του ιδιοκτήτες και μετατρέπεται σ’ ένα βουνό/ατραξιόν, κατάλληλο να φιλοξενεί χαζοχαρούμενα τρεχαλητά τύπου Κοκκινοσκουφίτσας. Όμως, τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Στον Γράμμο ο καθείς οφείλει να έχει τα μάτια του πάντοτε δεκατέσσερα γιατί –εκτός από τον πανταχού-παρόντα-και-τα-πάντα-μασσουλώντα κακό λύκο– καραδοκούνε και δεκάδες άλλοι, μη ανιχνεύσιμοι από τα ραντάρ του μέσου ανθρώπου, κίνδυνοι. Η πιθανότητα μάλιστα εκεί πέρα για παροχή άμεσης βοήθειας σε μία ό μη γένοιτο περίπτωση ατυχήματος παραμένει αυθεντικά ελληνική, που πα να πει: λιγότερο κι από ελάχιστη.
Πάρτε για παράδειγμα τα μικρά κόκκινα ποντίκια του δάσους (peromyscus maniculatus). Ο ιός Hantavirus που μεταφέρουν, σκότωσε αρκετό κοσμάκη στην έξαρση της περιόδου 89-93 και μπορεί κάλλιστα να πλήξει τον κάθε απρόσεκτο Ιντιάνα Τζόουνς που έρχεται σε επαφή με μολυσμένα από το σάλιο και τα εκκρίματα τους αντικείμενα προκαλώντας του αιμορραγικό πυρετό και βαριά νεφρική ανεπάρκεια. Υπάρχουν επιπροσθέτως άφθονα προβατο-τσιμπούρια (
Ixodes ricinus) που καραδοκούν στις κορφές των χόρτων, έτοιμα να πηδήξουνε στα γυμνά πόδια των κορασίδων και να βυθίσουν τα κεφάλια τους στο τρυφηλό τους δέρμα μεταδίδοντας ωραίες, εξωτικές και εφ’ όρου ζωής αρρώστιες όπως την μπορελίωση (Lyme disease). Μπορεί ακόμη να συναντήσει κάποιος στο διάβα του κάτι μανιτάρια/ φούσκες (
Lycoperdon sp.) που εκλύουν άμα πατηθούν ή κλωτσηθούν ένα πυκνό νέφος σποριδίων. Μια ελάχιστη πρέζα από αυτά είναι ικανή να τον στείλει να ανεβοκατεβαίνει παρέα με τα Χερουβείμ την σκάλα του Ιακώβ τραγουδώντας Καζαντζίδη. Κι όποιος έχει την λόξα να περπατάει φουμάροντας, μπορεί κάλλιστα με την κάφτρα του τσιγάρου του να κάνει το νέφος ν’ αρπάξει και μετά, μέσα του, να λαμπαδιάσει και ο ίδιος, σαν την φρεγάδα του πασά. Αυτά είναι κόλπα ζόρικα που τα ‘κανε και ο Σαίξπηρ τον Μεσαίωνα, αποδίνοντας επισκηνίως απομιμήσεις κεραυνών.
Άμα τώρα ένας διαβάτης τη γλιτώσει από όλα αυτά μπορεί να παραπατήσει πάνω σε τίποτε δίμετρα γουρονόχορτα (Heracleum mantegazzianum ) Να σπάσει το εύθρυπτο στέλεχος τους και να ποτιστεί με τον χυμό τους. Και στη συνέχεια, βαδίζοντας ανέμελος για κανά δυο τόσες ώρες μέσ’ την αντηλιά, να γίνει από την φωτοτοξικότητα πιο κόκκινος κι από τον Καθιστό Ταύρο. Τα ρυάκια πάλι, οι ποτίστρες κι οι νερόλακκοι είναι συχνά μολυσμένα από εκκρίματα ζώων που ψόφησαν και κείτονται στην παραπάνω υψομετρική να στραγγίζουνε για μήνες ολόκληρους τα πτωματικά υγρά μέσα τους. Περιέχουν ‘σούπες’ κρυπτοσποριδίων και γιαρδίων τόσο πλούσιες και πηχτές που είναι άνετα σε θέση -μετά από μια επώαση 3-4 ημερών- να προκαλέσουνε, πίσω στο σπίτι, διάρροιες ικανές να ανατινάξουν το WC και να κάνουν την αντιτρομοκρατική να τρέχει. Μια βόλτα πάλι που μπορεί και να ξεκινήσει κατακαλόκαιρο με ήλιο και νηνεμία μπορεί -μέσα σε ένα διάστημα όχι μεγαλύτερο από δεκαπέντε λεπτά- να εξελιχθεί σε στενότατη επαφή τρίτου τύπου με τους κεραυνούς του Δία. Πιστέψτε με, κανένας άνθρωπος στα καλά του δεν θέλει να ζήσει μια ηλεκτρομαγνητική θύελλα στον Γράμμο. Οι κεραυνοί σκάζουνε εκεί πέρα πιο πυκνοί κι από τους γερμανικούς όλμους στο D-day.
Οποίος τολμήσει να μπει σε σπήλαιο, ανεξαρτήτως εποχής, κι άμα ακόμα δεν βρει εκεί καμιά αρκούδα να ραχατεύει, θα βρει οπωσδήποτε guano νυχτερίδων. Λίγο να βαριοπατήσει θα σηκώσει σύννεφο τη σκόνη ενός μύκητα που περιέχουν και θα την εισπνεύσει. Η ιστοπλάσμωση θα τον χτυπήσει μήνες αργότερα και θα κάνει πολλούς γιατρούς να ξύνουν απορημένοι το κεφάλι τους. Έξω στον καθαρό αέρα εν τω μεταξύ, υπάρχουν πλαγιές στις οποίες οι καρστικές τρύπες είναι περισσότερες κι από κείνες που έχουνε τα Ελβετικά τυριά. Λίγοι τις βλέπουν. Οι πιο πολλοί τις αισθάνονται αμέσως μόλις σκάσουνε στον πάτο τους. Τα Οντρια είναι γεμάτα από δαύτες, αλλά μπορεί κανείς να τις απαντήσει και στα Ψωριάρικα, στον αυχένα Κοτύλης, στα Τρία αυγά, στον Σούφλικα κι αλλού. Όρεξη για τουρισμό νάχει. Σε μια μάλιστα από αυτές –είναι που έριξε σύμφωνα με μια τοπική παράδοση- κι ο Ορέστης το χρυσό στέμμα των Μυκηνών και κάντε ελπίδα να τόβρει καμιά μέρα κανά στραβός τουρίστας. Αν ξαναβγάλει κεφάλι εννοείται από κει μέσα κι εάν καταφέρει να ξεμπλέξει από τον ατελείωτο λαβύρινθο των δρόμων και των παράδρομων της οροσειράς που κανένα GPS της αγοράς δεν έχει –ακόμα- καταφέρει να ξεδιαλύνει αποτελεσματικά. Το θέμα είναι να διατηρεί κανένας την αισιοδοξία του. Και να προσέχει το ντύσιμο του. Γιατί τα έντονα και παρδαλά χρώματα, τα πολλά φρου φρου και τα αρώματα προσελκύουνε μέλισσες κυψελoκομείων, άγριες σφήκες, yellow jackets και πανταχού παρούσες σκνίπες ημέρας που το τσίμπημα τους διαπερνά ακόμα και υφάσματα jean. Υπάρχουν άνθρωποι αλλεργικοί στο τσίμπημα αυτών των εντόμων που μπορεί να τα κακαρώσουν από αλλεργιογόνο ασφυξία μέσα σε 20 με 30 μόλις λεπτά και μάλιστα υπάρχουνε πολλοί ανάμεσα τους που δεν έχουνε καν επίγνωση αυτής τους της ευπάθειας. Στον Γράμμο μπορεί κάλλιστα να τους δοθεί η ευκαιρία να τη διαγνώσουν…
Πριν από καιρό λίγο καιρό ο ‘Αρκτούρος’ σε συνεργασία με την ΔΕΗ εφήρμοσε ένα μεγαλοφυές σχέδιο αποτίμησης του συνολικού πληθυσμού των αρκούδων της Πίνδου. Οι επιστήμονες του εκμεταλλευόμενοι την συνήθεια των ζώων να ‘ξύνονται’ πάνω σε τηλεγραφόξυλα πάκτωσαν κάπου 4500 τυλιγμένες με κοτετσόσυρμα και χαρτογραφημένες με σύστημα GIS κολώνες της ΔΕΗ στην περιοχή. Από αυτές συνέλεξαν δείγματα τριχών τα οποία με εξέταση DNA αποκάλυψαν ένα πληθυσμό 200 ζώων κατά 80% αρσενικού φύλου. Εξ αυτού υπολογίζεται ότι συνολικά το είδος πρέπει να αριθμεί περί τα 300 με 350 ζώα. Τα οποία λέτε να κυκλοφορούνε πού? Άμα σκεφτείτε τις τεράστιες αποστάσεις που διανύει καθημερινά μια ενήλικη αρκούδα ψάχνοντας για τροφή και το πόσο έχει συρρικνωθεί η δασοκάλυψη της Πίνδου, θα βγάλετε εύκολα το συμπέρασμα ότι ursus arctus μπορείτε να βρείτε πρακτικά παντού! Να πούμε τώρα ότι προς χάριν του κ. Πετσάλνικου και των σχεδίων του, θα φανούν διατεθειμένα αυτά τα ευγενή ζώα να εξαιρούνε εφεξής από τα δρομολόγια τους το πάρκο ΕΦ και τους φιλοξενούμενους του? Η μήπως όχι? Αλλά τότε, τι ακριβώς να υποθέσουμε ότι θα συμβεί την ημέρα που ένας από αυτούς θα πάει και θα πέσει κατευθείαν μέσ’ στην αγκαλιά τους? Θα χορέψει μήπως ρούμπα, όπως στο ‘dancing with the stars’?
Κι άντε να βγάλουμε τις αρκούδες από το παζλ. Να βγάλουμε μήπως και τους ασβούς? Που έτσι και σε ‘ψεκάσει’ κανένας με την ‘κολόνια’ του θα παρακαλάς μετά νάρθει κανένας δερβίσης να σε χωρίσει από το πετσί σου… Να βγάλουμε και τις αλεπούδες και τα χαριτωμένα σκιουράκια που είναι πιθανότατοι φορείς λύσσας? Να βγάλουμε μήπως και τα φίδια? Γιατί μη μου πείτε! Παντού υπάρχουν φίδια ή μήπως όχι? Τις προάλλες μόλις βρήκανε ένα κουλουριασμένο μέσα σε αυτοκίνητο της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης. Στην περίπτωση που μία νηστική οχιά 40εκ. δαγκώσει δυο αλλεπάλληλες φορές ένα παιδάκι 12 χρονών, το παιδάκι -για νάχει πιθανότητες επιβίωσης- θα πρέπει να καταφύγει σε μία πλήρως οργανωμένη νοσοκομειακή μονάδα το ΑΡΓΟΤΕΡΟ εντός 2 ωρών. Η πλησιέστερη μονάδα τέτοιου τύπου είναι το νοσοκομείο Καστοριάς και τρέχοντας του σκοτωμού με ιδιωτικό αυτοκίνητο ο καλύτερος χρόνος που μπορεί να πετύχει κανείς έχοντας αφετηρία το πάρκο είναι 2.17’. Πάει το παιδάκι, χίλια συγνώμη, άντε τώρα στο σπίτι να κάνετε ένα καινούργιο!
Το μέρος όπου στήνεται αυτό το πάρκο δεν διαθέτει καμιά ιδιαίτερη θέα ορίζοντα και δεν διαθέτει καμιά σοβαρή τροφοδοσία νερού. Όχι επαρκή τουλάχιστον για την εξυπηρέτηση ενός συγκροτήματος του μεγέθους που προοιωνίζουν οι υπάρχουσες κατασκευές. Απέχει περί τα 10χμ από το προηγούμενο κατοικημένο χωριό(νέα Κοτύλη) και περί τα 14χμ. από το επόμενο(Πευκόφυτο). Ο δρόμος πάνω στον οποίο βρίσκεται χωρίζει το βόρειο από το νότιο σύμπλεγμα της οροσειράς και κάθε μέρα τον διασχίζουν εγκαρσίως εκατοντάδες άγρια ζώα. Οδικά χαρακτηρίζεται (και είναι) καθαρόαιμος δασικός δρόμος. Χωμάτινος, λασπώδης σε ορισμένα σημεία, στενός με κλειστές επικίνδυνες στροφές που για 1χμ φιδοσέρνει σύρριζα στους απύθμενους γκρεμνούς του Χάρου με μεγάλη διάβρωση στα πρανή του και δίχως κανένα στηθαίο ή προστατευτικό ανάχωμα. Για να υποστηριχθεί στοιχειωδώς ένα κοσμοπολίτικο οικιστικό συγκρότημα σε μια τόσο άγρια κι ερημική περιοχή αναλογισθείτε τι επιπρόσθετα έργα απαιτούνται στο ευρύτερο περιβάλλον και τι οικολογικές ανατροπές θα προκαλέσουν αυτά στο αισθητικότερο κομμάτι της οροσειράς. Μια τυπική νομαρχιακή ασφαλτόστρωση του δικτύου για παράδειγμα δεν θα φανεί σε καμία περίπτωση αρκετή. Προκειμένου να καταστεί ασφαλές το πέρασμα του ‘Χάρου’ θα πρέπει να φαγωθεί μεγάλο τμήμα των τοιχωμάτων της δεξιάς πλευράς του. Να μπουν δίχτυα ανάσχεσης κατολισθήσεων, να γίνουν υδρομαστεύσεις, παγίδες βρόχινων, αντερείσματα σε σαθρά εδάφη, στηθαία, πινακίδες στις διασταυρώσεις, φωτισμός στα επικίνδυνα σημεία, και σίγουρα να προστεθούν και τα κερασάκια της τουριστικής τούρτας. Να κατασκευαστούν οι απαραίτητες διανοίξεις χώρων θέας και φωτογραφήσεων για να ολοκληρωθεί ο μετασχηματισμός του άγριου και παρθένου περιβάλλοντος σε ψυχαγωγικό παρκάκι κλάσης ‘Βαν Φλητ’. Θα πρέπει επιπροσθέτως να περαστούν γραμμές ηλεκτρικού και τηλεφώνου. Θα πρέπει να καλλιεργηθούν οι πηγές που βρίσκονται στα ριζά του Πύργου (του υψώματος που ορθώνεται πάνω από το πάρκο) να σκαφτούνε τάφροι στο δάπεδο των μαυρόπευκων και να περαστούν βάνες και σωληνώσεις. Οι εργολάβοι έχουν ήδη παραταχθεί κι αναρωτιούνται: Ποιος θα τα πληρώσει όλα αυτά? Μήπως η ελληνική Βουλή κόβοντας κάτι παραπάνω από το πρόσφατο 25% από τους 16 μισθούς των υπαλλήλων της ή από τα 1.059.516 ευρώ που πλήρωσε για την κατασκευή της ιστοσελίδας της? (
βλέπε ερώτηση 6944) Μήπως το λαϊκό (να το πούμε καλύτερα λαϊκίστικο?) ταμείο που έχει θεσπίσει ο κ. Πετσάλνικος και το οποίο (κατά τις εκτιμήσεις της εφ. ‘Έθνος’στις 18/4/10) σε 898 μόλις χρόνια θα καταφέρει να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος της χώρας αφού οι μόνοι που φαίνεται να θέλουν να συμβάλλουν ουσιαστικά σ’ αυτό είναι η σαμπανοφόρος Τζούλια και κάτι οκτάχρονα πιτσιρίκια? Μήπως τίποτε υπερτιμολογήσεις των επιδοτήσεων από προγράμματα των ‘κουτόφραγκων’ εταίρων μας, οι οποίοι πιθανότατα θα κληθούν γι άλλη μία φορά να συναινέσουν στην καταστροφή του οικοσυστήματος και στην αποδιάρθρωση του βιότοπου της καφέ αρκούδας πιεζόμενοι να αποδεχθούν τις εξιδανικευμένες μελέτες των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα τους παρουσιάσουμε?
Και άντε να δεχθούμε ότι το σχέδιο θα ολοκληρωθεί κατ’ ευχήν των επινοητών του και στην καρδιά του δρυμού θα λειτουργήσει αυτό το σύγχρονο χάνι. Και θα περιλαμβάνει -όπως το υποσχέθηκαν- στις εγκαταστάσεις του κι ένα ‘πλήρως εξοπλισμένο’ Συνεδριακό κέντρο. Που θα παραμένει -όπως πολύ καλά το υποπτεύεστε- ανοικτό στην παγκόσμια ζήτηση μόνον για ένα διάστημα περίπου τριών μηνών τον χρόνο, όσο δηλαδή κρατάει σε κείνα τα ανεμοδαρμένα ύψη η καλοκαιρία. Γιατί, πέρα από αυτό το τρίμηνο, ποιο ‘τρυφηλό πόδι’ από τους ακαδημαϊκούς και τους Δημόσιους αυτής της χώρας θα αποφασίσει -ανεξαρτήτως βαρομετρικών- να πάει να συνεδριάσει στην άκρη του πουθενά, διασχίζοντας με το αυτοκίνητο του ραχούλες και βουναλάκια, ταξιδεύοντας για πάνω από δυο -και βάλε- ώρες από την Καστοριά, μέσα σε ένα περιβάλλον άγριας φύσης? Ο Ταρζάν κι η τσίτα μήπως? Κι άμα το σεμινάριο τραινάρει, κατά-πως-το-συνηθίζουν- τα-σεμινάρια, με τι καρδιά θα αποκοτήσει ένας ξένος να επιστρέψει νυχτιάτικα στην πόλη με βροχές και με χιόνια, συνοδευόμενος ολούθε από αλυχτήματα λύκων και διασχίζοντας δασικούς δρόμους και περάσματα αρκούδας? Ανυπερθέτως φαντάζομαι θα απαιτηθεί να αποσπάσουμε και τίποτις ‘ευζουνάκια’ της Βουλής σαν συνοδούς ασφαλείας.
Και πείτε τώρα ότι το καλοσκέφτεται ένας φιλίστορας τουρίστας το πράγμα κι αποφασίζει να κάτσει να φιλοξενηθεί μία μέρα στον εκεί λειτουργούντα ξενώνα. Με τι θα απασχοληθεί αυτός ο άμοιρος? Πως θα καταφέρει να περάσει δίχως κατάθλιψη την ημέρα του? Τι είδους τουριστικό προϊόν θα έχει στη διάθεση του να καταναλώσει? Το μόνο που υπάρχει σε αφθονία εκεί είναι πεύκα, γρασίδι, αγελάδες με κουδούνες αλλά δίχως ονοματεπώνυμο, ένα μνημείο στην μνήμη κάποιων ‘σφαγμένων από συμμορίτες χουρουφυλάκων’ και μια υδατοδεξαμενή της δασικής. Θα του συστήσουμε μήπως να κάτσει στο δωμάτιο του να μονάσει, να κάνει meditation ψέλνοντας ‘Οοοοοομ και ‘χάρε Κρίσνα’ ή μήπως θα τον συμβουλέψουμε ν’ ανοίξει τηλεόραση όπως θα ‘κανε και στην πόλη? Θα αρχίσει μήπως να μιλάει στο κινητό του που ΔΕΝ θα πιάνει και δεν θα έχει ‘σήμα καμπάνα’? Θα ξεκινήσει στο lobby ένα πρωτάθλημα τάβλι με τους συνεχώς χασμουριέμενους δημόσιους υπαλλήλους/ σερβιτόρους? Θα πάρει το αυτοκίνητο του να πεταχτεί στο Πευκόφυτο να δει άμα κελαρύζουν ακόμα τα νερά κι άμα ζούνε ακόμα οι γριές τσελιγκοπούλες? Θα πάει στην Κοτύλη να θαυμάσει το καρακιτσαριό της άναρχης δόμησης που επέβαλε εκεί η μοντέρνα ανάπτυξη? Θα περπατήσει ο εμαυτός του στα γύρω μονοπάτια να δει πόσο εγκάρδια χαιρετάνε τους ξένους οι αρκούδες και πόσο ψηλά θα τιναχτεί άμα πατήσει καμιά νάρκη? Συναρπαστικές εμπειρίες για τις οποίες στο τέλος- τέλος θα χρειαστεί να πληρώσει κι ένα τίμημα για το οποίο προφανώς θα απαιτήσει απόδειξη. Ποιος θα του την εκδώσει? Κανένας υπό σύσταση ‘ Όμιλος ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της Βουλής ο «Χ. Τρικούπης»’?
Μήπως τελικά προσληφθούνε εκεί -ως υπάλληλοι της Βουλής- και οι φερόμενοι ως ‘οδηγοί βουνού’ εκπαιδευθέντες κάτοικοι Νεστορίου? Λέω ‘φερόμενοι’ γιατί αυτούς τους ανθρώπους τους βάλανε να τελειώσουνε μία κατ’ όνομα ‘σχολή’ του ΕΟΤ η οποία όχι μόνον βρισκότανε έξω από το κάθε παρακλάδι του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, όχι μόνον δεν πιστοποιήθηκε ποτέ από πουθενά, αλλά και διαλύθηκε οριστικά μετά το πέρασμα της πρώτης φουρνιάς των σπουδαστών της. Τα ‘πτυχία’ αυτής της ‘σχολής/ έχουν ίδια αξία με τα ‘πτυχία’ των κολεγίων ή των εκκλησιαστικών σχολών ή της σχολής νοσοκόμων του ερυθρού σταυρού που παράγει προσωπικό μη αποδεκτό προς απασχόληση πουθενά αλλού πέρα από το ‘Ερρίκος Ντυνάν’. Μεθοδολογίες δηλαδή αεροκοπανατζίδικες, απολύτως ενδεικτικές της σοβαρότητας με την οποία κτίζουνε οι πολιτικοί την ανάπτυξη της εκεί περιοχής. Κι αυτό σημαίνει ότι αν αύριο-μεθαύριο συμβεί τίποτε το μοιραίο σε κάποιον από τους τουρίστες που θα συμμετέχουν σε υποτιθέμενες δραστηριότητες με επικεφαλής τέτοιους οδηγούς, οι κληρονόμοι του θα είναι σε θέση να απαιτήσουν και –κατά πάσα πιθανότητα- και να αποσπάσουν κολοσσιαίες αποζημιώσεις από τους τελευταίους καθώς οι άμοιροι δεν θα βρίσκουνε νομική προστασία πουθενά.
Σε περίπτωση που όλο αυτό το project αποτύχει θα είναι κακό γιατί θα σημαίνει ότι τα εκατομμύρια ευρώ της α’ και της β’ φάσης ξοδεύτηκαν στον βρόντο. Εάν πάλι επιτύχει θα είναι εξ’ ίσου κακό γιατί θα δουλέψει σαν Δούρειος ίππος στον αφανισμό του οικοσυστήματος του Γράμμου. Απληστία και οικολογική ανευθυνότητα είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να περιγράψει τα κίνητρα και τις συμπεριφορές όλων αυτών που επιτίθενται στο βουνό προτάσσοντας ως πρόσχημα την ιδεολογικά ανυπόληπτη έννοια της ‘ανάπτυξης’. Το μόνο που επιζητούν στην πραγματικότητα είναι να εκμεταλλευτούν για λογαριασμό ανομολόγητων δημόσιων ή ιδιωτικών συμφερόντων ένα παρθένο οικοσύστημα που για χιλιετίες τώρα εξυπηρετεί απροβλημάτιστα χιλιάδες σύμβια όντα τα οποία διαθέτουν πάνω στους πόρους αυτού του πλανήτη τα ίδια ακριβώς με μας δικαιώματα.
Ένα πράγμα μόνο πιστεύω ότι είναι ικανό να διασώσει τον Γράμμο από τις εμμονές του κ. Πετσάλνικου και των ομοϊδεατών του. Το Ελληνικό Κράτος. Μάλιστα! Διότι μαζί με την κ. Merkel, το IMF, τους πολιτικούς αναλυτές του Bloomberg και όλους τους ανά την υφήλιο δανειστές του, τρέφω και εγώ απεριόριστη εμπιστοσύνη στην πολλαπλώς διαπιστωμένη ανικανότητα του.
Ας υποθέσουμε ότι μέσα στις τρέχουσες συνθήκες πτώχευσης θα βρει λεφτά και θα το κτίσει το MOTEL του o κ. Πετσάλνικος. Πιστεύετε στα σοβαρά ότι ο επόμενος πρόεδρος της Βουλής θα ενδιαφερθεί καθόλου για την τύχη του? Αποκλείεται. Το πολύ-πολύ να πάει να κτίσει κι εκείνος ένα παρόμοιο στην δική του ιδιαίτερη πατρίδα. Κι ας πούμε ότι -προβλέποντας μια τέτοια εξέλιξη- θα φροντίσει ο κ. Πετσάλνικος να το μεταβιβάσει εγκαίρως στην αρμοδιότητα μιας δια-δημοτικής ΑΕ. Πιστεύετε ότι θα μπορέσει ποτέ να προκόψει ως δημοτική επιχείρηση? Απο-και-κλείεται. Το πιθανότερο είναι ότι θα του ξετινάξουνε την μπάνκα από τον πρώτο κιόλας μήνα μοιράζοντας 9 προς1 τον προϋπολογισμό του. Εννέα θα δίνουνε στους μισθούς των βολεμένων υπαλλήλων και ένα σε επιλεγμένες τρέχα-γύρευε αγορές με καλή μίζα. Και ας πούμε ότι θα το παρατήσουν μετά οι Δημαρχαίοι ‘προσωρινώς’ σφραγισμένο. Πιστεύετε ότι θα επιβιώσει στην εφεδρεία ως κτίριο? Απο-και-κλείεται. Θα το αποσυναρμολογήσουνε οι Αλβανοί φύλαρχοι ξηλώνοντας μέχρι και τα κεραμίδια. Μια εξαιρετική επίδειξη των επιχειρησιακών δυνατοτήτων τους έκαναν άλλωστε τις προάλλες (18-4-10) διαρρηγνύοντας κάτι σπίτια της κατοικημένης Κοτύλης. Ανάψανε τζάκι, μαγειρέψανε, φάγανε, ήπιανε, κοιμήθηκαν, ξεσήκωσαν ό,τι γουστάρανε από τα πράγματα των νοικοκυραίων και φύγανε κύριοι, μέρα μεσημέρι. Χα! Και ποιος θα τους σταματούσε? Μήπως ο ελληνικός στρατός? Η ελληνική συνοριοφυλακή? Το αόρατο σώμα των ελλήνων αγροφυλάκων? Η ομοσπονδιακή θηροφυλακή? Ο Διγενής Ακρίτας? Γι αυτό σας λέω. Δεν ανησυχώ καθόλου. Δεν διατηρώ τον παραμικρό ενδοιασμό ότι το κράτος θα καταφέρει να μεγαλουργήσει και πάλι με τον τρόπο που μόνο εκείνο ξέρει. Μια χαρά μαντάρα θα γίνουν όλα, και σε τρία τέρμινα το πάρκο και πάλι στα γελάδια θα περιέλθει. Θα μακαρίζει ο γελαδάρης την τύχη του, θα ανάβει θυμιατό, θα δοξάζει το όνομα του κ. Πετσάλνικου και που ξέρετε? Μπορεί να ευαισθητοποιηθεί αρκετά στο τέλος και να του απονείμει κι αυτός μια τιμητική πλακέτα. Έτσι, για να αυγατίζει η συλλογή του.
