Η εστίαση «αιμορραγεί». Οι επιχειρηματίες του κλάδου αγωνιούν για την επόμενη ημέρα. Στο τραπέζι των συζητήσεων τις τελευταίες ημέρες έπεσε από την πλευρά της κυβέρνησης η
πρόταση για επαναλειτουργία της εστίασης, αλλά μόνο σε εξωτερικούς χώρους με θερμαντικά σώματα, για την απόκτηση των οποίων «τρέχει» και πρόγραμμα επιδότησης.
Όμως, η συγκεκριμένη πρόταση δεν ικανοποιεί τους επιχειρηματίες της εστίασης. Κάποιοι το θεωρούν απλώς ένα ημίμετρο και άλλοι απαντούν κατηγορηματικά «όχι». Προτιμούν να μην ανοίξουν καθόλου, μέχρι να ληφθούν οριστικές αποφάσεις. Το restart, αξιοποιώντας μόνο τους εξωτερικούς χώρους δεν εξυπηρετεί σε κάτι, όπως υποστηρίζουν και προσθέτουν ότι «είμαστε στο σημείο μηδέν. Κρεμόμαστε από μια λεπτή κλωστή και μια τέτοια κίνηση θα αποτελέσει πρόσθετη επιβάρυνση».
Μετά τα δύο lockdown και με τα εστιατόρια και τις καφετέριες να έχουν στις εισόδους τους την ταμπέλα «κλειστόν» εδώ και 149 ημέρες – και σε ορισμένες περιοχές όπου έχουν επιβληθεί τοπικά lockdown να ξεπερνούν και τις 200 ημέρες- η επόμενη ημέρα είναι δυσοίωνη. Έρευνες αποτυπώνουν με τον πιο πρόδηλο τρόπο ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη και αποκαρδιωτική, αφού σχεδόν το 45% των επιχειρήσεων εστίασης βρίσκονται στο… φάσμα του λουκέτου, καθώς αρκετές από αυτές ίσως δεν μπορέσουν να ξανανοίξουν όταν ανάψει το «πράσινο φως» ή και να ανοίξουν δεν θα αντέξουν τα δυσβάστακτα οικονομικά «βάρη» που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της κρίσης της πανδημίας. Σε Κολωνάκι, Γκύζη, Ψυρρή, ήδη προσμετρώνται λουκέτα με πολλά άδεια καταστήματα ή με την ταμπέλα «ενοικιάζεται» να κυριαρχεί, ενώ και στα προάστια της Αττικής, σε Κηφισιά, Χαλάνδρι, Χολαργό η εικόνα είναι ανάλογη. Πάνω από 50 καταστήματα έκλεισαν και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ενώ συνολικά στις αγορές διάφορων περιοχών της Ελλάδας, υπάρχει πρόβλημα. Ο τζίρος του κλάδου συνολικά δε, έχει καταποντιστεί: σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το δεύτερο τρίμηνο του 2020 χάθηκε το 57% του τζίρου της, ενώ και το τρίτο τρίμηνο έχασε το 51%.
Μέσα σε αυτό το «σκηνικό», η λειτουργία της εστίασης με τη λογική του «μόνο έξω», όπως λένε εκπρόσωποι του κλάδου, δεν μπορεί να βοηθήσει. Μιλώντας στο enikonomia.gr, τονίζουν ότι «σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αναπληρώσει χαμένους κύκλους εργασιών και να φέρει κέρδη. Αντίθετα μόνο επιπλέον κόστος και ζημίες θα εγγράφονταν στην τελική… γραμμή των λογιστικών βιβλίων των επιχειρήσεων». Ζητούν να ανοίξει κανονικά η εστίαση τόσο σε εξωτερικούς όσο και εσωτερικούς χώρους, τηρώντας όλα τα μέτρα προστασίας κατά του κορονοϊού.
Παρά τις κυβερνητικές παρεμβάσεις για να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις, όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή, η μείωση των ενοικίων, η μετάθεση φορολογικών υποχρεώσεων και τα διάφορα προγράμματα επιδοτήσεων, ζητούν πιο δραστικές λύσεις που θα παράσχουν πραγματική και ουσιαστική στήριξη στον κλάδο. Όπως για παράδειγμα, να υπάρξει διαγραφή χρεών, να υπάρξει μονοψήφιος ΦΠΑ όπως σε άλλες γειτονικές χώρες, να υπάρξουν προγράμματα ΕΣΠΑ που θα στηρίξουν την εστίαση και η επιστρεπτέα προκαταβολή να γίνει μη επιστρεπτέα για τον κλάδο κ.α.
Γιώργος Καββαθάς (Πρόεδρος ΠΟΕΣΕ)
«Δεν θα φέρει κανένα κέρδος το “μόνο έξω”»
«Επιθυμούμε την επανεκκίνηση του κλάδου. Η λειτουργία μόνο σε εξωτερικό χώρο μόνο επιβάρυνση και ζημίες θα φέρει, κανένα κέρδος. Πώς να αντέξει κάποιος να καθίσει έξω με χαμηλές θερμοκρασίες; Τι να προσφέρουν οι σόμπες- μανιτάρια σε περίπτωση βροχής ή έντονης κακοκαιρίας; Ο ήδη καταβεβλημένος κλάδος της εστίασης με αυτόν τον τρόπο μόνο επιβαρύνσεις θα έχει. Θέλουμε να λειτουργήσει ξανά ο κλάδος τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους με όρους και προϋποθέσεις βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και ασφάλειας και προστασίας από τον COVID-19. Με τον τζίρο να έχει «βυθιστεί» εξαιτίας των lockdown και τα λουκέτα να έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους, η επόμενη ημέρα μοιάζει πιο δύσκολη από ποτέ. Η οικονομική καταστροφή είναι μεγάλη. Πώς να αντέξει ένας κλάδος όταν είναι κλειστός περίπου 147 ημέρες ή 200 ημέρες (σε περίπτωση τοπικών lockdown) από τις 365 ημέρες του έτους; Ο εφιάλτης νέων λουκέτων είναι πιο… κοντά και ορατός από ποτέ. Η σημερινή κατάσταση έρχεται να επιβεβαιώσει την τάση ότι το 45% των επιχειρήσεων βρίσκεται στο φάσμα του λουκέτου. Αλλά ακόμη και το 20% να κλείσει, μιλάμε για 20.000 επιχειρήσεις».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΒΕΡΩΝΗΣ (Πρόεδρος ΕΕΣΑ)
«Να ανοίξουν και οι εσωτερικοί χώροι με κανόνες και μέτρα»
«Ούτε τα λειτουργικά έξοδα δεν θα καλύψουν οι επιχειρήσεις εστίασης αν ανοίξουν μόνο χρησιμοποιώντας τους εξωτερικούς χώρους. Προκειμένου να μπορέσουμε να επαναλειτουργήσουμε, θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι θα μπορούμε να κάνουμε έναν ικανοποιητικό τζίρο, ώστε να επιστρέψουν οι εργαζόμενοι, να ξαναμπούμε στα καταστήματα, να ψωνίσουμε… Αίτημά μας είναι να ανοίξουν οι επιχειρήσεις και στους εσωτερικούς χώρους με κανόνες υγιεινής και ασφάλειας και με τις απαιτούμενες αποστάσεις ώστε να υπάρχει ασφάλεια τόσο για τους πελάτες μας όσο και για τους εργαζομένους. Η κατάσταση αυτή τη στιγμή στον κλάδο είναι τραγική, καταστροφική. Αφουγκράζομαι τους συναδέλφους που κρέμονται από μια λεπτή κλωστή, είναι στο σημείο – μηδέν. Μπορεί να έχουν ληφθεί κάποια μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση, όμως, χρειάζονται πιο δυναμικές παρεμβάσεις. Έχουμε θέσει το ζήτημα να μην είναι επιστρεπτέα η προκαταβολή, όπως και το να υπάρχει χρηματοδότηση μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ που θα είναι στοχευμένα για την εστίαση. Η λειτουργία σε εξωτερικούς χώρους δεν λύνει τα προβλήματα και η αλήθεια είναι ότι επικρατεί μεγάλος προβληματισμός για τη συγκεκριμένη πρόταση».
ΝΙΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (Πρόεδρος ΠΑΣΚΕΔΙ)
«Χρειαζόμαστε πραγματική στήριξη»
«Η λειτουργία των επιχειρήσεων εστίασης μόνο έξω αποτελεί ημίμετρο. Αλλά κάποιος πρέπει να δει ότι είναι διαφορετικές οι ανάγκες για τα εστιατόρια, τα καφέ και τα άλλα καταστήματα. Ακόμη κι αν «αντέξει» το κρύο κάποιος να απολαύσει έναν καφέ, δεν θα είναι το ίδιο αν πάει μια οικογένεια για φαγητό. Χρειαζόμαστε πραγματική στήριξη. Να μην εγκλωβιστούμε μόνο στη λογική της επιστρεπτέας προκαταβολής. Χρειάζεται διαγραφή χρεών ή να γίνει μονοψήφιος ο ΦΠΑ, όπως συμβαίνει σε άλλες γειτονικές χώρες, προκειμένου όταν επανεκκινήσουμε να… ξεκινήσουμε με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Επίσης πρέπει να μπορούμε να λάβουμε πραγματικά τα χρήματα των ενισχύσεων χωρίς κριτήρια. Πολλοί επιχειρηματίες βρίσκονται σε δεινή θέση. Έχουν απλήρωτες επιταγές σε προμηθευτές, χρωστούν ενοίκια, φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις που θα βρουν… μπροστά τους, σε πολλούς κόβουν το ρεύμα στα καταστήματα ή και στα σπίτια τους… Κάθε επιχείρηση δεν είναι μόνο αριθμοί. Είναι άνθρωποι σε αυτές: ιδιοκτήτες, εργαζόμενοι, παλέτες. Και μιλάω για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πώς θα μπορέσουν να ανοίξουν αυτές με τόσα «βάρη» στις πλάτες τους και με τον φόβο μήπως ξανακλείσουν; Έγινε βίαιο ξερίζωμα για πολλούς επιχειρηματίες».