Καμήλες στην Καστοριά! Από μια αφήγηση του κ. Νίκου Πιστικού στην Καστοριανή Εστία

Αναδρομές στην ιστορία του τόπου μας!

Απίστευτο κι όμως αληθινό! Το κατ΄ εξοχήν μεταφορικό μέσο της ερήμου, οι καμήλες, χρησιμοποιήθηκε για τον ίδιο σκοπό και στις ορεινές διαβάσεις της Δυτικής Μακεδονίας,

αρκετά χρόνια μετά  την απελευθέρωση και μέχρι να εμφανισθούν στους δρόμους τα πρώτα πετρελαιοκίνητα λεωφορεία.

Σύμφωνα μάλιστα με μια μαρτυρία, με καμήλες μεταφέρονταν επί τουρκοκρατίας οι λίρες από τα κρατικά θησαυροφυλάκια, στην τοπική στρατιωτική διοίκηση, για να εξοφλήσουν δύο φορές τον χρόνο, κάποιον χονδρέμπορο ονόματι Σπάλα, ο οποίος ήταν ο βασικός τροφοδότης του τουρκικού στρατού σ΄ όλο το “βιλαέτι” του Μοναστηρίου όπου υπάγονταν και ο “καζάς” (νομός) της Καστοριάς.

Ήταν καλοκαίρι του 1932 και όλα τα παιδιά της γειτονιάς, έπαιζαν ανέμελα στον καινούργιο δρόμο της νότιας παραλίας, τον οποίο έφτιαξαν οι άνεργοι γουνεργάτες της πόλης της Καστοριάς, που απασχολήθηκαν σ΄ ένα πρόγραμμα του Δήμου για την καταπολέμηση της ανεργίας, όπως τώρα καλή ώρα, με το πρόγραμμα της “κοινωφελούς εργασίας”!

Ξαφνικά έφτασε εκεί λαχανιασμένο ένα παιδί που έρχονταν από την Αγορά και με σβησμένη φωνή είπε στα άλλα παιδιά να τρέξουν στο μαγαζί του Χήτα, για να δουν τις καμήλες που ήρθαν φορτωμένες με εμπόρευμα από το Σόροβιτς (Αμύνταιο) και τώρα ξεφορτώνουν…

Χωρίς δεύτερη κουβέντα, όλα τα παιδιά αφού παράτησαν στην μέση το παιχνίδι, έτρεξαν προς την ανηφοριά του Μενδρεσέ (τουρκικό ιεροδιδασκαλείο) που σήμερα έγινε σκαλόδρομος, για να φτάσουν πιο γρήγορα στην Αγορά και να δούνε πρώτη φορά στην ζωή τους καμήλες...

Αλλά παρά το τροχάδην και την αγωνία, όταν έφτασαν εκεί, τους περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη, γιατί δεν είδαν πουθενά τις καμήλες! Τότε άρχισαν να υποψιάζονται ότι όλο αυτό το σκηνικό ήταν μια φάρσα, που τους σκάρωσε ο φίλος τους και έβαλαν τα γέλια…

Μόνο ένας πιτσιρίκος που δεν πίστεψε στις δικαιολογίες των παιδιών, πήρε το θάρρος και μπήκε στο μπακάλικο, για να ρωτήσει τον ίδιο τον Χήτα για τις καμήλες. Και όταν εκείνος τον διαβεβαίωσε ότι οι καμήλες πράγματι ήταν εκεί, αλλά μόλις ξεφόρτωσαν τα εμπρεύματα, πήραν τον δρόμο προς τα Ψαράδικα, όλα τα παιδιά άρχισαν έναν καινούργιο αγώνα δρόμου, για να δουν επί τέλους τις καμήλες.

Πράγματι, μόλις έστριψαν την γωνία προς τα Ψαράδικα, είδαν το καραβάνι με τις καμήλες “παρκαρισμένο” κάτω από τα πλατάνια. Εκεί είχε συγκεντρωθεί ένα μικρό πλήθος κόσμου, το οποίο περιεργάζονταν και σχολίαζε το ασυνήθιστο θέαμα.

Τα παιδιά δεν “χόρταιναν” να βλέπουν αυτά τα περίεργα ζώα της αφρικανικής ερήμου, με τον μακρύ λαιμό και την “καμπούρα” στην πλάτη!

Όταν πλέον ικανοποιήθηκε η περιέργειά τους, πήραν τον δρόμο της επιστροφής προς την γειτονιά τους, για να συνεχίσουν το παιχνίδι. Σ΄ όλη την διαδρομή συζητούσαν μεγαλόφωνα γι΄ αυτό το περίεργο ζώο, που κουβαλούσε εμπορεύματα αλλά δεν ήταν ούτε άλογο ούτε γαϊδούρι.

Αργότερα όταν τα παιδιά μεγάλωσαν έμαθαν ότι οι καμήλες μετέφεραν εμπορεύματα από το Αμύνταιο και τα ξεφόρτωναν στην αποθήκη του Νακίτσα, που είχε το μεγαλύτερο μπακάλικο σε όλη την Καστοριά.

Οι καμήλες συνέχισαν το ίδιο δρομολόγιο από τον σταθμό των τρένων του Αμυνταίου στην Καστοριά, μέχρι το 1933, οπότε έκαναν την εμφάνισή τους το πρώτο λεωφορείο, το περίφημο “καναρίνι” του Μπαγιαντέρα και το πρώτο ταξί του Αρμένη (σ.σ. και τα δύο ονόματα ήταν  ψευδώνυμα, γιατί τα πραγματικά τους ελάχιστοι τα γνώριζαν).

Το “καναρίνι” ήταν ένα παλιό ντιζελοκίνητο λεωφορείο που εκτελούσε το δρομολόγιο Καστοριά – Φλώρινα, μία ή δύο φορές την εβδομάδα.

Εκπληκτικές ήταν οι σκηνές που διαδραματίζονταν κατά την διαδρομή όταν το λεωφορείο “έμενε” στον ανήφορο.
Τότε κατέβαιναν οι επιβάτες και έσπρωχναν μέχρι να πάρει πάλι κατηφόρα και να συνεχίσει το δρομολόγιό του.
Έτσι καθιερώθηκαν τα δύο αυτά μεταφορικά μέσα.

Από τότε οι καμήλες δεν φάνηκαν ποτέ.
Καμήλες
Αρχείο Εστίας Νέας Σμύρνης