Αναδρομές στην ιστορία του τόπου μας. Από μια αφήγηση του Νίκου Πιστικού στην Καστοριανή Εστία.
Ήταν λίγο πριν από τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο, που άπλωνε τα μαύρα απειλητικά του σύννεφα πάνω από την Ευρώπη!
Τα “μαντάτα” που έρχονταν από εκεί δεν ήταν καθόλου ευχάριστα και όλοι μιλούσαν για την γερμανική πολεμική μηχανή, που ετοιμάζονταν να “καταβροχθίσει” το ένα μετά το άλλο τα γειτονικά κράτη!
Στην Ελλάδα είχε επικρατήσει η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά και στην Καστοριά, πριν ακόμα επουλωθούν οι πληγές της προσφυγιάς, άρχισε να θερίζει η “μεγάλη αρρώστια”!
Τα συμπτώματα ήταν ίδια σε όλους και εκδηλώνονταν με υψηλό πυρετό, που “επισκέπτονταν” τους νοσούντες την συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα.
Χρειάστηκε αρκετός καιρός, μέχρι να εντοπιστεί ο ιός και να καταλάβουν οι υγιεινομικές υπηρεσίες, ότι η αρρώστια αυτή ήταν η ελονοσία και προέρχονταν από τα κουνούπια του βάλτου της λίμνης, που βρίσκονταν στην περιοχή του Χασάν Κατή, δηλ. το σημερινό πάρκινγκ της Νομαρχίας.
Η ελονοσία ήταν πολύ μεταδοτική και σε σύντομο χρονικό διάστημα πήρε διαστάσεις πανδημίας!
Όποιος ανέβαζε πυρετό, έπρεπε να πάρει τα χάπια από κινίνο και να ξαπλώνει ανάσκελα στο κρεβάτι του, για να μην υποτροπιάσει.
Η αρρώστια δεν έλεγε να υποχωρήσει και παρόλο που τα αεροπλάνα ράντιζαν κάθε μέρα το έλος του Χασάν Κατή με “ντι- ντι- ντι”, κράτησε πολύ, με αρκετά θύματα στο πέρασμά της!
Εκείνη την περίοδο η κυβέρνηση αποφάσισε να κάνει στην Καστοριά ένα μεγάλο έργο που θα είχε διπλή αποστολή: Αποφάσισε να κάνει μια μεγάλη σήραγγα στο βουνό της Καλλιθέας, από την πλευρά της οδού Γράμμου, δίπλα στην παλιά Ηλεκτρική Εταιρεία του Δήμου, για να αποθηκεύσει εκεί πολεμικό υλικό, για τις ανάγκες του επερχόμενου πολέμου. Και παράλληλα με τα χώματα που θα έβγαιναν από την σήραγγα να “μπαζώσει” το επικίνδυνο έλος της λίμνης!
Πράγματι οι εργασίες ξεκίνησαν πολύ γρήγορα, με τρία συνεργεία από πολύ καλούς εργάτες, που δούλευαν μέρα – νύχτα αλλά το έργο δεν προχωρούσε, παρόλο που είχαν εγκαταστήσει και σκαπτικά μηχανήματα, φερμένα από την Αγγλία.
Επίσης τοποθέτησαν και σιδηροδρομική γραμμή, για να μεταφέρει με μικρά βαγόνια τα χώματα, από την είσοδο της σήραγγας μέχρι το βάλτο της λίμνης.
Δυστυχώς η σήραγγα δεν προχώρησε μέχρι την άλλη πλευρά του βουνού, δηλ. στην σημερινή συνοικία της Χλόης – Φουντουκλή, επειδή εν τω μεταξύ κηρύχθηκε ο πόλεμος με τους Ιταλούς και το έργο έμεινε στην μέση!
Πρόλαβε όμως να αποξηράνει το έλος της περιοχής Χασάν Κατή και να βάλει τις βάσεις για την μετέπειτα διαμόρφωση του παραλίμνιου δρόμου, ο οποίος πήρε το όνομα των φτερωτών κατοίκων του και ονομάζεται Λεωφόρος των Κύκνων!
Κατά την διάνοιξη της σήραγγας από ένα σημείο και μετά, άνοιξαν μια τρύπα για τον εξαερισμό, όπου έπεσε μέσα κατά λάθος ένας στρατιώτης ευτυχώς χωρίς δυσάρεστες συνέπειες!
Έτσι η περιοχή του Χασάν Κατή, από σκουπιδότοπος και έλος που ήταν μέχρι τότε, έγινε μια αξιοποιήσιμη έκταση και όσοι αργότερα βρέθηκαν με οικόπεδα εκεί, απόκτησαν περιουσίες, γιατί ο δρόμος έδωσε μεγάλη αξία σ΄ αυτά.
Πριν γίνει ο δρόμος, στα οικόπεδα αυτά καλλιεργούσαν οπωροκηπευτικά, με τα οποία προμήθευαν για πολλά χρόνια τις λαϊκές αγορές της Καστοριάς.
Στην δεκαετία όμως του 1990 έγιναν τα μεγάλα κτήρια και τα εμπορικά κέντρα, που έδωσαν την κατεύθυνση της ανάπτυξης για την πόλη μας.
Και το παλιό Χασάν Κατή έγινε ένα ευρύχωρο πάρκινγκ που υποδέχεται, σαν σημείο αναφοράς, τους χιλιάδες επισκέπτες της Καστοριάς.
