Tην πλειονότητα της διεθνούς κοινότητας έχει προκαλέσει η απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατίας να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά από μουσείο σε τζαμί, με τον
Τούρκο πρόεδρο να αναφέρει σε διάγγελμά του ότι η απόφαση αποτελεί “άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας”.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο διάγγελμά του, το βράδυ της Παρασκευής, ανέφερε πως στις 24 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί η πρώτη προσευχή στην Αγιά Σοφιά, προσθέτοντας ότι το τέμενος “θα είναι ανοιχτό σε όλους τους μουσουλμάνους, σε όλους τους χριστιανούς, σε όλους τους ξένους”.
O Ερντογάν αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης, κοινοποίησε το προεδρικό διάταγμα, βάσει του οποίου το μνημείο περνάει στα χέρια της Προεδρίας και ειδικότερα της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων και μετατρέπεται σε τζαμί. Στην δημοσίευσή του στο twitter, “συνόδευσε” το προεδρικό διάταγμα με τη λεζάντα “με τις καλύτερες ευχές μου”.
Hayırlı olsun. pic.twitter.com/MzP6nzn9Jc
ΗΠΑ: Απογοητευτική απόφαση
Την απογοήτευση των ΗΠΑ για την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί εξέφρασε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μόργκαν Ορτέιγκους, η οποία κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει την προσβασιμότητα σε όλους τους επισκέπτες.
“Κατανοούμε ότι η τουρκική κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη διατήρηση της πρόσβασης στην Αγιά Σοφιά για όλους τους επισκέπτες και ανυπομονούμε να ακούσουμε τα σχέδιά της για να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει προσβάσιμη χωρίς εμπόδια σε όλους”, τόνισε χαρακτηριστικά.
Κυρ. Μητσοτάκης: Προσβολή η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί
Οργισμένη ήταν η αντίδραση του πρωθυπουργού που βλέπει πως η Άγκυρα δεν επιθυμεί να υπάρχουν σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα. Οι ελπίδες που υπήρξαν μετά την πρόσφατη επικοινωνία Μητσοτάκη – Ερντογάν εξανεμίστηκαν μονομιάς μετά την απόφαση για την Αγιά Σοφιά. Μία κίνηση που όπως τόνισε ο πρωθυπουργός σε δήλωση του θα επηρεάσει τόσο τις σχέσεις των δύο χωρών όσο και εκείνες με την Ε.Ε. “Πρόκειται για επιλογή που προσβάλλει επίσης όλους όσοι αναγνωρίζουν το μνημείο ως κτήμα του παγκόσμιου πολιτισμού. Και, βεβαίως, επηρεάζει όχι μόνο τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα. Αλλά και τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Unesco και την παγκόσμια κοινότητα συνολικά”.
Την Δευτέρα στο συμβούλιο υπουργών εξωτερικών στις Βρυξέλλες που θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά με φυσική παρουσία, ένα από τα θέματα που θα κυριαρχήσουν θα είναι η στάση της Τουρκίας και το ενδεχόμενο κυρώσεων. Ο Νίκος Δένδιας ενημέρωσε ήδη τους Ευρωπαίους ομολόγους του για την απόφαση της Άγκυρας.
Κ. Σακελλαροπούλου: Η απόφαση της Τουρκίας προκαλεί ευθέως την ιστορική μας μνήμη
“Η Αγιά Σοφιά, μνημείο με οικουμενικό χαρακτήρα, ανήκει στην ανθρωπότητα και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Είναι σύμβολο της ορθοδοξίας και ολόκληρου του χριστιανικού κόσμου”, δήλωσε η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σχετικά με την απόφαση για μετατροπή του ναού σε τζαμί.
“Η απόφαση της Τουρκίας να τη μετατρέψει σε τζαμί προκαλεί ευθέως την ιστορική μας μνήμη, υπονομεύει ανεπανόρθωτα τις αξίες της ανεκτικότητας και του διαλόγου των θρησκειών και επιφέρει σοβαρό πλήγμα στις σχέσεις της με την Ελλάδα, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα”, πρόσθεσε.
Ζοζέπ Μπορέλ: “Λυπηρή η απόφαση για την Αγιά Σοφιά”
“Λυπηρή” χαρακτήρισε την απόφαση για την Αγιά Σοφιά, με ανακοίνωσή του, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ.
“Η Αγιά Σοφιά έχει ισχυρή συμβολική, ιστορική και παγκόσμια αξία. Η Τουρκία έχει αναπτύξει μια παράδοση πολιτιστικής διατήρησης καθώς και αναγνωρισμένη παράδοση πνευματικής και πολιτιστικής ανοικτότητας”, σημείωσε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Υπογράμμισε ακόμη ότι “η απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας να ανατρέψει μία από τις αποφάσεις ορόσημο της σύγχρονης Τουρκίας και η απόφαση του Προέδρου Ερντογάν να θέσει το μνημείο υπό τη διεύθυνση της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων, είναι λυπηρή”.
“Ως ιδρυτικό μέλος της Συμμαχίας των Πολιτισμών, η Τουρκία έχει δεσμευτεί να προωθήσει τον διαθρησκειακό και διαπολιτισμικό διάλογο και να προωθήσει την ανεκτικότητα και τη συνύπαρξη”, συμπλήρωσε ο κ. Μπορέλ.
Γαλλία: Θλίψη για τη μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί
Η κυβέρνηση της Γαλλίας κατέγραψε μετά “θλίψης” της τις αποφάσεις των τουρκικών αρχών για τη μετατροπή του μουσείου της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί, αναφέρει ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν αργά το βράδυ χθες Παρασκευή οι υπηρεσίες του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν.
“Η Γαλλία θλίβεται για την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιηθεί το καθεστώς της Αγιάς Σοφιάς και το διάταγμα του προέδρου [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν με το οποίο υπήχθη στη δικαιοδοσία της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων. Οι αποφάσεις αυτές θέτουν υπό αμφισβήτηση μια από τις πιο συμβολικές ενέργειες της σύγχρονης και λαϊκής Τουρκίας”, τόνισε ο γάλλος ΥΠΕΞ, κατά το δελτίο Τύπου.
Πολιτικές αντιδράσεις στη Γερμανία
Την λύπη του για την επικείμενη μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί εξέφρασε ο εντεταλμένος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για θρησκευτικά ζητήματα Μάρκους Γκρούμπελ (CDU), επισημαίνοντας την ιστορική σημασία του μνημείου. Κριτική για την απόφαση της Άγκυρας άσκησε επίσης η Καθολική Εκκλησία της Γερμανίας, αλλά και στελέχη κομμάτων.
“Λυπούμαι πολύ που η Αγιά Σοφιά θα διατίθεται τώρα αποκλειστικά σε μία θρησκεία για προσευχή. Το κτίριο έχει βαθιά ιστορική σημασία, τόσο για τον Χριστιανισμό όσο και για το Ισλάμ. Σε μια αλλαγή του καθεστώτος του (το κτίριο) θα έπρεπε να χρησιμεύει ως σημείο συνάντησης, ανταλλαγής μεταξύ των δύο θρησκειών”, δήλωσε ο κ. Γκρούμπελ στο Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΝΑ).
Καταδικάζουν την απόφαση Αναστασιάδης και Χριστοδουλίδης
Ο Προέδρος της Δημοκρατίας και Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας με αναρτήσεις τους στο twitter καταδικάζουν έντονα την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί.
Συγκεκριμένα ο κ. Αναστασιάδης αναφέρει, “Η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί, είμαι μία ακόμη πρόκληση για το σύνολο του πολιτισμένου κόσμου και των διεθνών οργάνων που τον εκπροσωπούν. Συνιστά ιστορική εκτροπή και βεβήλωση ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς με ιδιαίτερη αξία για τους όπου γης χριστιανούς”.
“Από την τουρκική εισβολή το 1974 και τη συνεπακόλουθη κατοχή μέρους του εδάφους της, η Κύπρος είναι οδυνηρά θύμα της ενορχηστρωμένης πολιτικής της Τουρκίας για καταστροφή και λεηλασία μνημείων θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς”, αναφέρει ο κ. Χριστοδουλίδης στην ανάρτησή του.
Προσθέτει ότι “η κλιμακούμενη, κατάφωρη παραβίαση των διεθνών της υποχρεώσεων εκδηλώνεται στην απόφασή της να αλλάξει τον προσδιορισμό της Αγιάς Σοφιάς, ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς που αποτελεί καθολικό σύμβολο της Ορθόδοξης πίστης”. “Η Κύπρος καταδικάζει έντονα τις τουρκικές ενέργειες για την Αγιά Σοφιά, στην προσπάθειά της να εκτρέψει την προσοχή στο εσωτερικό, και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί τις διεθνές της υποχρεώσεις”, καταλήγει ο κ. Χριστοδουλίδης.
Μαζεύουν υπογραφές στις Βρυξέλλες
Παράλληλα με πρωτοβουλία του Βαγγέλη Μεϊμαράκη οι ευρωβουλευτές της ΝΔ συλλέγουν υπογραφές ώστε μαζί με ευρωβουλευτές από όλα τα κράτη-μέλη να απευθύνουν επιστολή προς τον Ζοσέπ Μπορέλ και τη Γενική Διευθύντρια της UNESCO, προκειμένου να αναληφθεί η απαραίτητη δράση για τη διάσωση της Αγιάς Σοφιάς, ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Στην επιστολή επισημαίνεται ότι “η εργαλειοποίηση της Αγιάς Σοφιάς από την Τουρκική Κυβέρνηση με σκοπό να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στρέφεται εναντίον της διαθρησκευτικότητας και αποδεικνύει έμπρακτα ότι η Τουρκική κυβέρνηση παραβιάζει κατάφορα το Διεθνές Δίκαιο και τις Ευρωπαϊκές αρχές και αξίες”.
Πατριαρχείο Μόσχας: Επιστροφή στην οθωμανική εποχή
Σε δήλωση του ο Πρόεδρος του τμήματος εξωτερικών σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων πως με την απόφαση αυτή η Τουρκία επιστρέφει στην Οθωμανική εποχή. “Η Αγιά Σοφιά παραμένει ένα καταφύγιο παγκόσμιας σημασίας, και η επιστροφή σε τζαμί θα γίνει αντιληπτή από πολλούς αρνητικά, συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας. Η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε και πάλι σε τζαμί, όπως στην Οθωμανική εποχή.”
UNESCO: Θα επανεξετάσει το καθεστώς της Αγιάς Σοφιάς
Η UNESCO ανακοίνωσε το βράδυ της Παρασκευής, ότι η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς θα αξιολογήσει εκ νέου το καθεστώς της Αγιάς Σοφιάς, αφού ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την ανακήρυξε τζαμί.
“Είναι λυπηρό που η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου, ούτε υπήρξε κάποια γνωστοποίηση νωρίτερα”, ανέφερε η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών σε ανακοίνωσή της.
“H UNESCO καλεί τις τουρκικές αρχές να ξεκινήσουν χωρίς καθυστέρηση διάλογο προκειμένου να αποφευχθεί η οπισθοχώρηση από την παγκόσμια αξία αυτής της σπάνιας κληρονομιάς, η διατήρηση της οποίας θα επανεξεταστεί από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην επόμενη συνεδρίασή της”, πρόσθεσε η διευθύντρια της UNESCO, Οντρεΐ Αζουλέ.
Η Αγιά Σοφιά είναι ενταγμένη στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο.
Hagia Sophia: UNESCO deeply regrets the decision of the Turkish authorities, made without prior discussion, and calls for the universal value of #WorldHeritage to be preserved.
Full statement: https://t.co/WiZpjyagqF pic.twitter.com/klcMR9pmxC
capital.gr