Τα πρώτα σημάδια της παρακμής για το ιστορικό κέντρο της Καστοριάς, έγιναν ορατά στα μέσα της δεκαετίας του ΄90, όταν πλέον το εμπορικό κέντρο της πόλης, με τη καθοδήγηση της τότε δημοτικής αρχής, μεταφέρθηκε από την οδό Μητροπόλεως στην λεωφόρο των Κύκνων, όπου άρχισαν να αναπτύσσονται τα πρώτα εμπορικά κέντρα.
Είχε προηγηθεί βέβαια, η αποψίλωση της ευρύτερης περιοχής γύρω από την πλατεία,
από τα παραδοσιακά γουναράδικα, που έδιναν ζωή και κίνηση στην άνω πόλη. Εκεί χτυπούσε η καρδιά της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της πόλης, για περισσότερες από τρεις δεκαετίες.
Έφθασε μάλιστα στο σημειο να χαρακτηρισθει “άγονη γραμμή” και να διακοπεί η αστική συγκοινωνία για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα!
Τα εμπορικά καταστήματα, άρχισαν να κλείνουν το ένα μετά το άλλο και η επισκεψιμότητα της περιοχής παρουσίασε ραγδαία πτώση που οδήγησε στην σημερινή ερήμωση της πλατείας.
Τα δύο – τρία μαγαζιά που αντιστέκονται ακόμα, μοιάζουν με “απομεινάρια” μιας άλλης εποχής, που στηρίζονται στην ρομαντική διάθεση της πελατείας τους, να κρατήσουν ζωντανές τις αναμνήσεις ενός ενδόξου παρελθόντος!
Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ο Δήμος Καστοριάς διέγνωσε ότι με την χωροθέτηση της πλατείας που υπήρχε μέχρι τότε, η Ομόνοια με τις εφτά αξιολογότερες βυζαντινές εκκλησίες της πόλης, κινδύνευε να χάσει και την πολιτιστική της αξία, αποφάσισε να παρέμβη.
Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν αποκαρδιωτικό και ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών από την πλευρά των περιοίκων, οι οποίοι αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Ο Σύλλογος της Ομόνοιας από την αρχή είχε τις επιφυλάξεις του για την διαμόρφωση της πλατείας έτσι όπως την σχεδίασε ο Δήμος Καστοριάς. Διότι για ορισμένους μπορεί να ήταν καλαίσθητη και αρχιτεκτονικά άρτια, δεν ήταν όμως καθόλου λειτουργική, για να ανταποκριθεί στον ιστορικό της ρόλο και στις σύγχρονες κοινωνικές απαιτήσεις του πληθυσμού της.
Ο σύλλογος της περιοχής είχε ανακαλύψει τότε ότι το πρόγραμμα ΠΕΠ περιελάμβανε τμηματικές παρεμβάσεις σε υποβαθμισμένες περιοχές των πόλεων.
Σ΄ αυτό το πρόγραμμα εντάχθηκε με αρχική χρηματοδότηση 185 εκατ. δρχ. η περιοχή της Ομόνοιας και απέμεινε να εκπονηθεί η ανάλογη μελέτη για μια ενιαία προσπάθεια αναβάθμισης της ιστορικής πλατείας.
Έτσι θα γινόταν μια ολοκληρωμένη παρέμβαση στην πλατεία με μια ουσιαστική ενοποίηση όλων των χώρων γύρω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου Κασνίτση, σε ένα ενιαίο επίπεδο που θα αναδείκνυε και τα μνημεία.
Παράλληλα προβλέπονταν η κατασκευή πάρκιγκ 20 έως 30 θέσεων στον δρόμο κάτω από την πλατεία, για να υπάρχει επισκεψιμότητα στον χώρο.
Η μελέτη αυτή εκπονήθηκε μερικά χρόνια αργότερα από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με Περιφερειάρχη τον Ανδρέα Λεούδη ο οποίος ανταποκρίθηκε στο αίτημα του συλλόγου της περιοχής.
Σκοπός της νέας παρέμβασης ήταν η αλλαγή της φυσιογνωμίας της πλατείας Ομονοίας με έμφαση στην ενοποίηση των χώρων και στην ανάδειξη των βυζαντινών μνημείων που υπάρχουν σ΄ αυτή.
Για το σκοπό αυτό η Περιφέρεια διοργάνωσε ειδική ημερίδα με θέμα “ο πολιτισμός ως εργαλείο ανάπτυξης της πόλης της Καστοριάς”.
Σύμφωνα με την μελέτη θα γινόταν χάραξη ενός νέου δρόμου που θα διασχίζει την πλατεία και θα περνάει δεξιά από τον ναό του Αγίου Νικολάου του Κασνίτση, ενώ προβλέπονταν και η δημιουργία θέσεων στάθμευσης που θα κάλυπταν και τις ανάγκες της περιοχής.
Η τελική διαμόρφωση της πλατείας απέχει αρκετά από τις μακέτες μέχρι την πραγματικότητα.
Και αυτός ίσως είναι ένας λόγος που συνέβαλε στην ερήμωση της περιοχής σήμερα.